NHỮNG VẤN ĐỀ NGỮ NGHĨA HỌC ÂM VỊ

1. Tổng quan Ngôn ngữ học dường như đã an bài với quan niệm về tính hai mặt của tín hiệu ngôn ngữ, trên cơ sở phân biệt hai bình diện của ngôn ngữ là bình diện biểu hiện và bình diện nôi dung hay bình diện ngữ nghĩa. Quan niệm này kéo theo một hệ luận bao trùm lên toàn bộ các đường hướng tiếp cận ngôn ngữ học từ trước đến nay: Nói về bình diện biểu hiện của ngôn ngữ là nói về cấu trúc hình thức của các đơn vị ngôn ngữ, còn nói về. | NHỮNG VẤN ĐỀ NGỮ NGHĨA HỌC ÂM VỊ 1. Tổng quan Ngôn ngữ học dường như đã an bài với quan niệm về tính hai mặt của tín hiệu ngôn ngữ trên cơ sở phân biệt hai bình diện của ngôn ngữ là bình diện biểu hiện và bình diện nôi dung hay bình diện ngữ nghĩa. Quan niệm này kéo theo một hệ luận bao trùm lên toàn bộ các đường hướng tiếp cận ngôn ngữ học từ trước đến nay Nói về bình diện biểu hiện của ngôn ngữ là nói về cấu trúc hình thức của các đơn vị ngôn ngữ còn nói về bình diện nội dung là nói về ý nghĩa của các đơn vị đó. Và dẫu ngôn ngữ học đã có những bước tiến khá dài hệ luận đó hầu như vẫn chưa có gì thay đổi. Điều quan trọng là với quan niệm về tính hai mặt của ngôn ngữ người ta đã vạch ra một đường ranh giới cho các lĩnh vực nghiên cứu ngôn ngữ Mô tả mặt biểu hiện của ngôn ngữ chúng ta đi từ cấp độ âm vị còn mô tả mặt nội dung của nó chúng ta bắt đầu từ cấp độ hình vị. Âm vị được coi là những đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để cấu tạo nên mặt ngữ âm còn hình vị là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để cấu tạo nên các đơn vị có nghĩa của ngôn ngữ. Như vậy hệ thống âm vị của các ngôn ngữ thường chỉ được coi là hệ thống của những đơn vị trống nghĩa thuộc bình diện biểu hiện. Đương nhiên hậu quả tiếp theo phải là Khi đề cập đến bình diện ngữ nghĩa của ngôn ngữ cấp độ âm vị thường bị bỏ qua. Tình hình này có nguồn gốc sâu xa trong một quan niệm được coi là chính thống và được chấp nhận một cách phổ biến đến mức không cần bàn cãi trong ngôn ngữ học đó là quan niệm về tính võ đoán của các tín hiệu ngôn ngữ. Quan hệ võ đoán giữa cái biểu hiện và cái được biểu hiện của tín hiệu ngôn ngữ đã được xác định một lần cho mãi mãi mà theo đó sự lựa chọn mặt âm thanh cho các tín hiệu ngôn ngữ đơn thuần chỉ là sự áp đặt võ đoán của cộng đồng ngôn ngữ. Cho nên với tư cách là những yếu tố được lựa chọn ngẫu nhiên và võ đoán các âm vị đương nhiên không thể là những đơn vị có nghĩa. Cũng chính vì vậy ngữ nghĩa học thường được quan niệm là lĩnh vực ngôn ngữ học dành riêng cho những cấp độ ngôn ngữ