Tài liệu “Sổ tay thầy thuốc thực hành “ kết hợp giữa thực tiễn và lý thuyết, nội dung được trình bày cụ thể và sinh bệnh học, triệu chứng của từng bệnh, giúp cho việc chuẩn đoán được thuận lợi và có hướng điều trị thích hợp, đúng phương pháp | trong trường hợp sinh lý methemoglobin được các hệ enzym hemoglobin reductase hay diaphorase khử thành hemoglobin. Các chat độc có thế vào cơ thể qua đường uỡng tiêm hoặc qua da như anilin . Khi có ngộ độc nhiều methemglobin không được khử hết sẽ gây tác hại cho cơ thể. a. Các thuốc benzocain ìignocain cloroquin primaquin ferixy-anua kali hydrazin nitrat resorcinol sulfamid vitamin K tổng hợp. b. Các chất dùng trong công nghiệp - Anilin axetanilit toluidin - Thuốc nhuộm da giầy mực in quần áo. - Nitrobenzen nitroglyxerin nitrit c. Các hoá chất dùng trong nông nghiệp - Nitrat phân hoá học - Clorat diệt cỏ II. ĐỘC TÍNH VÀ Cơ CHẾ TÁC DỤNG Các chất tác đụng qua một chất trung gian chuyển hoá hydroxy-lamin hay nitroso tác dụng lên hemoglobin Các trường hợp ngộ độc thường là một tai biến trong khi dùng thuốc hoặc khi sử dụng hoá chất. Trẻ em nhỏ dễ bị ngộ độc vì khả năng khử methemoglobin của hệ thổhg men yếu. III. TRIỆU CHỬNG NGỘ ĐỘC CẤP 1. Lâm sàng Dấu hiệu chủ yếu của ngộ độc là tình trạng xanh tím. Xanh tím xuất hiện khi tỷ lệ methemoglobin từ 1 5 trở lên. Dấu hiệu này quan trọng nếu không có dấu hiệu hô hấp kèm theo xanh tím không có tổn thương phổi xanh tím kèm theo thiếu oxy tố chức khi methemoglobin máu tãng lên quá 5g Xanh tím xuất hiện nửa gí ờ sau khi ngộ độc đến mức độ đen mới đầu khu trú ở môi gò má đầu chi sau đó lan ra toàn thân khi đã có thiếu oxy tổ chức sẽ xuất hiện các dấu hiệu khó thở vật vã rốì loạn ý thức hôn mê. Đôi khi xanh tím kèm theo tan máu gây vàng da suy thận cấp. 236 2. Xét nghiệm Định lượng methemoglobin máu bằng quang phổ kế Định lượng bilirubin máu gián tiếp tìm hemoglobin niệu và hematocrit để xác định tan máu. IV. XỬ TRÍ 1. Phải khử ngay methemoglobin bằng - Xanh metylen có tác dụng kích thích hệ thống enzym khử reductase II khâu pentosa tiêm tĩnh mạch hoặc truyền nhỏ giọt tĩnh mạch lOml xanh metylen trong 500ml glucose 5 trong 1 giờ và cho lại nếu cần. Tuy nhiên xanh metylen không có tác dụng nếu bệnh nhân thiếu glucose 6 phosphat .
