Dòng không ổn định: sóng dài trên mặt tự do . Mở đầu Những sóng với độ dài lớn hơn 20 lần độ sâu nước (L 20 h) được gọi là những sóng dài trên mặt tự do. Những ví dụ của sóng dài là: sóng lũ trong sông, sóng thủy triều trong đại dương, biển và cửa sông, sóng tịnh tiến (bore và tsunami) và sóng đứng trong cảng (sóng chấn động). Một số ví dụ được cho trong hình . Một giả thiết cơ bản của lý thuyết sóng dài là áp suất chất lỏng thuỷ tĩnh, có. | ChươNG 8. DÒNG KhÒNG Ổn ĐỊNh SÓNG DÀI TRÊN MẶT Tự DO . Mỏ ĐẦU Những sóng vối độ dài lốn hơn 20 lần độ sâu n ốc L 20 h đ Ợc gọi là những sóng dài trên mặt tự do. Những ví dụ của sóng dài là sóng lũ trong sông sóng thủy triều trong đại d ơng biển và cửa sông sóng tịnh tiến bore và tsunami và sóng đứng trong cảng sóng chấn động . Một số ví dụ đ Ợc cho trong hình . Một giả thiết cơ bản của lý thuyết sóng dài là áp suất chất lỏng thuỷ tĩnh có nghĩa là bỏ qua những gia tốc theo h ống thẳng đứng h ống z . Trong tr ờng hỢp dòng chảy đồng nhất mật độ p không đổi những ph ơng trình cơ bản có thể lấy trung bình độ sâu để đ a ra một mô hình hai chiều ngang 2DH cho vận tốc và mực n ốc trong đại d ơng biển vịnh và cửa sông. Tiếp theo việc tích phân theo bề rộng dẫn đến mô hình một chiều 1D cho dòng chảy trong sông và cửa sông. Trong ch ơng này mô tả các chủ đề sau đây - các ph ơng trình cơ bản - các sóng tiến - các sóng đứng - các sóng tịnh tiến - sóng lũ trong sông - sóng thuỷ triều - dòng chảy mật độ - dòng chảy gió . NhỮNG PhươNG TRÌNh cơ BẢN . PhươNG TRÌNh LIÊN TỤC VÀ ChUYEN ĐỘNG Những ph ơng trình cơ bản trung bình độ sâu mô tả hiện t Ợng sóng dài là 5. 2. 11 5. 4. 49 và 5. 4. 50 cho dòng chảy đồng nhất hai chiều ngang và và 5. 4. 53 cho dòng chảy đồng nhất một chiều. Vối lý do để đơn giản và rõ ràng ỏ đây sự chú ý 141 tập trung ve những ph ơng trình 1 chiều. Bằng cách thể hiện ứng suất tr ợt tại đáy là Tb pgQ2 A2C2 những ph ơng trình là L -1000km mực nước biến trung bình D. Sóng đứng Hình . Nhũhg ví dụ sóng dài trên mặt tự do 142 liên tục 8. 2. 1 X_ạ xạ_ dQ d Q2 dzs g 1 V M chuyên động - - - - g-l-r- - 1Q- x Fx 0 dt dx A dx C A p 8. 2. 2 trong đó b be rộng lòng dẫn không đổi theo thời gian h độ sâu nưốc trung bình be rộng Q lưu lượng A u A diện tích mặt cắt ngang b h R bán kính thủy lực A C hệ số Chezy 18 log 12h ks . XX X .í u vận tốc dòng chảy trung bình mặt cắt ngang zb cao độ đáy trên mặt chuẩn nằm ngang ib - dzb dx zs cao độ mặt nưốc trên mặt .
