Tham khảo tài liệu 'báo cáo nghiên cứu khoa học " về vị trí lỵ sở dinh quảng nam năm 1602 "', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | TRAO Đổl Ý KIẾN về VỊ TRÍ LỴ sá DINH QUẢNG NAM NĂM 1602 NGÔ VĂN MINH Trong cuộc Hội thảo khoa học Về vai trò lịch sử của dinh trấn Quảng Nam tổ chức ngày 27-8-2002 tại thị xã Tam Kỳ Quảng Nam các nhà khoa học đều nhất trí nhận định dinh trấn Quảng Nam có vị thế toàn diện cả về chính trị kinh tế văn hóa xã hội là nơi khai thác mở rộng xa hơn về phương Nam là một trong những cái nôi đầu tiên ra đời chữ quốc ngữ nhưng về xác định địa điểm cụ thể thì hãy còn những ý kiến khác nhau. Trong đó đa số cho rằng lúc đầu dinh trấn Quảng Nam đặt tại địa bàn thị trấn Nam Phước huyện Duy Xuyên hiện nay sau mới chuyển sang địa phận Thanh Chiêm xã Điện Phương huyện Điện Bàn. Trong tham luận của mình tại Hội thảo tôi xác định nơi đặt lỵ sở đầu tiên của dinh Quảng Nam là xã cần Húc chứ không phải Thanh Chiêm. Vì vào năm 1602 khi Nguyễn Hoàng đặt lỵ sở dinh Quảng Nam thì Điện Bàn vẫn còn thuộc thừa tuyên Thuận Hoá. Phải đến năm 1604 nó mới được tách ra khỏi phủ Triệu Phong nâng lên thành phủ sáp nhập vào dinh Quảng Nam. Tuy Thanh Chiêm cũng là nơi đặt lỵ sở của dinh Quảng Nam nhưng được đặt vào thời triều Nguyễn. Các dấu tích còn lại ở Thanh Chiêm đều được các tác giả Đại Nam nhất thống chí ghi rõ Văn miếu được dựng tại Thanh Chiêm vào năm Minh Mệnh thứ 6 1825 1 và trường Đốc dựng tại đây vào năm Minh Mệnh thứ 16 1835 2 . Lê Quý Đôn trong Phủ biên tạp lục cho biết tên gọi của lỵ sở đầu tiên dinh Quảng Nam là cần Húc Dinh Quảng Nam tục gọi là Dinh Chiêm ở xã cần Húc huyện Duy Xuyên TG nhấn mạnh 3 . Trong Đại Nam nhất thống chí của Quốc sử quán triều Nguyễn cũng nhắc đến địa danh này 4 . Cũng có chỗ Lê Quý Đôn viết là cần Hào 5 . Còn người phương Tây từng đến Đàng Trong hồi thế kỷ XVI - XVII khi nhắc đến Dinh Chiêm có ghi là Cacciam Dinh Ciam Cachao. Một số nhà nghiên cứu của ta dịch ra là Thanh Chiêm theo tôi là không Ổn từ đây có thể dẫn đến mặc nhiên thừa nhận Thanh Chiêm là dinh trấn Quảng Nam thời các chúa Nguyễn là nơi ra đời của chữ quốc ngữ là tên gọi sau của Cần Húc . Vậy thì .
