Hình như do quá phấn khởi trước kết quả khai quật khảo cổ gần ở khu dự định xây nhà Quốc hội và Hội trường Ba Đình mới ở 18 Hoàng Diệu mà nhiều người tin rằng vấn đề thành Thăng Long coi như đã được giải quyết thỏa đáng. Thành quả khai quật khu 18 Hoàng Diệu là quá lớn, thậm chí còn vượt ra ngoài cả tầm suy nghĩ và ao ước bấy lâu nay của cả giới khoa học ở trong và ngoài nước về một tòa thành Thăng Long cổ kính và huyền bí,. | THÀNH THĂNG LONG THỜI LÝ - TRẦN - LÊ ĐÔI LỜI BÀN THÊM VỀ PHẠM VI VỊ TRÍ CỦA HOÀNG THÀNH VÀ CUNG THÀNH Nguyễn Quang Ngọc Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển Đại học Quốc gia Hà Nội Hình như do quá phấn khởi trước kết quả khai quật khảo cổ gần ở khu dự định xây nhà Quốc hội và Hội trường Ba Đình mới ở 18 Hoàng Diệu mà nhiều người tin rằng vấn đề thành Thăng Long coi như đã được giải quyết thỏa đáng. Thành quả khai quật khu 18 Hoàng Diệu là quá lớn thậm chí còn vượt ra ngoài cả tầm suy nghĩ và ao ước bấy lâu nay của cả giới khoa học ở trong và ngoài nước về một tòa thành Thăng Long cổ kính và huyền bí hướng tới Kỷ niệm tròn một thiên niên kỷ tồn tại và phát triển. Tuy nhiên nói như thế không có nghĩa là chúng ta đã biết tất cả. Chỉ có một câu hỏi hết sức cơ bản là phạm vi của Hoàng thành Thăng Long thời Lê tương đương với những vị trí cụ thể nào ở khu vực Hà Nội hiện nay thì cũng vẫn còn những quan niệm không giống nhau và chắc chắn còn phải nghiên cứu và thảo luận nhiều thêm nữa thì mới có câu trả lời thỏa đáng. Khu khai quật 18 Hoàng Diệu nằm trong Hoàng thành Thăng Long thời Lê thì có lẽ không cần phải nói thêm nữa nhưng nó nằm ở trung tâm Hoàng thành hay chỉ là khu vực phía Tây Hoàng thành như nhiều văn bản công bố lâu nay Trong khu vực được coi là Hoàng thành Thăng Long nói như Nguyễn Thừa Hỷ vào thời Lý - Trần không thể có khái niệm Hoàng thành vậy thì tòa thành hiện hữu ấy phải được gọi là thành gì . Chắc chắn ngay từ khi mới định đô Lý Công Uẩn đã cho xây dựng hay cải tạo hoặc vừa xây dựng vừa cải tạo tòa thành Đại La của Cao Biền làm Thăng Long kinh thành mở bốn cửa Tường Phù ở phía Đông Quảng Phúc ở phía Tây Đại Hưng ở phía Nam và Diệu Đức ở phía Bắc 1 . Vậy tòa thành Thăng Long kinh thành này có phải là tòa thành Thăng Long thời mới định đô không Cũng vào đầu thời Lý sử còn chép đến các tòa thành như thành đất ở 4 mặt kinh thành Thăng Long 1014 2- Đại Nội 1024 1055 1224 3 Thăng Long thành 4 Long thành 1028 3 Cấm thành 1028 1029 .
