Phần lớn các gene mã hóa protein trình tự aa trong một chuỗi polypeptide đặc biệt, một số gene mã hóa cho các phân tử protêin | BIEÅU HIEÄN GENE: SAO MAÕ VAØ DÒCH MAÕ 1. Quan ñieåm veà gene 2. Maõ di truyeàn 3. Sao maõ 4. Dòch maõ 1. Quan ñieåm veà gene Mendel (1866): ñôn vò qui ñònh caùc ñaëc tính di truyeàn = nhaân toá di truyeàn (gene). Garrod (1909): lieân heä “gene-enzyme” Beadle vaø Tatum (1941): gene qui ñònh enzyme “1 gene - 1 enzyme” Quan ñieåm hieän nay: “1 gene - 1 polypeptide” Lyù thuyeát trung taâm cuûa sinh hoïc phaân töû Moïi sinh vaät coù chung cô cheá bieåu hieän gene: DNA mRNA protein (polypeptide) 2 böôùc cuûa söï bieåu hieän gene: sao maõ & dòch maõ YÙ nghóa cuûa quan ñieåm 1 gene-1 polypeptide Gene maõ hoùa caáu truùc protein: ° Enzyme xuùc taùc moïi phaûn öùng trong teá baøo ° Boä xöông teá baøo: xaây döïng & duy trì hình daïng teá baøo DNA ñieàu khieån söï taïo caáu truùc vaø caùc ñaëc tính cuûa sinh vaät. Chuù yù: mRNA cuûa 1 gene chòu söï bieân taäp (caét-raùp) ñeå cho nhieàu saûn phaåm. Moãi mRNA maõ hoùa moät polypeptide. Ñònh nghóa: Gene (“nhaân toá”)= ñôn vò . | BIEÅU HIEÄN GENE: SAO MAÕ VAØ DÒCH MAÕ 1. Quan ñieåm veà gene 2. Maõ di truyeàn 3. Sao maõ 4. Dòch maõ 1. Quan ñieåm veà gene Mendel (1866): ñôn vò qui ñònh caùc ñaëc tính di truyeàn = nhaân toá di truyeàn (gene). Garrod (1909): lieân heä “gene-enzyme” Beadle vaø Tatum (1941): gene qui ñònh enzyme “1 gene - 1 enzyme” Quan ñieåm hieän nay: “1 gene - 1 polypeptide” Lyù thuyeát trung taâm cuûa sinh hoïc phaân töû Moïi sinh vaät coù chung cô cheá bieåu hieän gene: DNA mRNA protein (polypeptide) 2 böôùc cuûa söï bieåu hieän gene: sao maõ & dòch maõ YÙ nghóa cuûa quan ñieåm 1 gene-1 polypeptide Gene maõ hoùa caáu truùc protein: ° Enzyme xuùc taùc moïi phaûn öùng trong teá baøo ° Boä xöông teá baøo: xaây döïng & duy trì hình daïng teá baøo DNA ñieàu khieån söï taïo caáu truùc vaø caùc ñaëc tính cuûa sinh vaät. Chuù yù: mRNA cuûa 1 gene chòu söï bieân taäp (caét-raùp) ñeå cho nhieàu saûn phaåm. Moãi mRNA maõ hoùa moät polypeptide. Ñònh nghóa: Gene (“nhaân toá”)= ñôn vò caên baûn cuûa söï di truyeàn, ñöôïc tìm thaáy trong moïi teá baøo soáng cuûa moät cô theå vaø ñöôïc truyeàn töø cha meï tôùi caùc con (töø theá heä naøy sang theá heä keá tieáp). Phaàn lôùn caùc gene maõ hoaù protein (trình töï aa trong moät chuoãi polypeptide ñaëc bieät); moät soá gene maõ hoaù cho caùc phaân töû RNA. Gene laø caùc trình töï DNA ñöôïc sao cheùp; genome laø toaøn boä caùc gene vaø caùc trình töï khoâng ghi maõ. Söï khueách ñaïi thoâng tin 1 gene 1000 mRNA 1000 protein 2. Maõ di truyeàn Maõ di truyeàn ñöôïc vieát bôûi 3 chöõ (3 nucleotide), taïo neân moät “boä ba” hay “codon” trong mRNA vaø ñöôïc dòch thaønh 1 aa. Giaûi maõ di truyeàn: Nirenberg (1961) & Nirenberg & Leder (1964): Töø ñieån maõ di truyeàn Töø ñieån maõ di truyeàn cuûa nhaân (codon cuûa mRNA, vieát theo höôùng 5’ 3’) Ñaëc tính cuûa maõ di truyeàn ° Töø ñieån maõ di truyeàn goàm 64 codon: - 3 codon UAA, UAG, UGA ñöôïc goïi laø caùc codon “khoâng nghóa” = codon “stop”. - 61 codon coøn laïi maõ hoùa cho
