Tham khảo tài liệu 'giáo trình triết học part 5', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | cho rằng một trong những động lực thúc đẩy sự phát triển của lịch sử xả hội là cuộc đấu tranh giữa các giai cấp đối lập nhau vi lợi ích của mình mà trước hết là lợi ích kinh tế. Suy đến cùng các quan hệ vể chính trị nhà nước pháp quyền tôn giáo đều xuất phát từ nguồn gốc sâu xa là quan hệ về kinh tế đóng vai trò quyết định. viết trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp chiếm hữu ruộng đất và giai cấp tư sản cũng như trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản thì trước hết vấn đề là ỏ những lợi ích kinh tế - để thỏa mãn những lợi ích kinh tế thì quyển lực chính trị chỉ được sử dụng làm một phương tiện đơn thuần 1. Trong lịch sử hiện đại thì như vây là ít nhất cũng đã chứng minh được rằng tất cả cuộc đấu tranh chính trị đều là đấu tranh giai cấp và tất cả các cuộc đấu tranh giai cấp dù hình thức chính trị tất yếu của chúng là thế nào đi nữa - vì bất cứ cuộc đấu tranh giai cấp nào cũng đều là đấu tranh chính trị - xét đến cùng đểu xoay quanh vấn đề giải phóng về kinh tế. Do đó ít ra là ở đây nhà nước tức là chế độ chính trị cũng là yếu tố tùy thuộc còn xã hội công dân tức là lĩnh vực của những quan hệ kinh tế là yếu tố quyết định 2. Chính vì vậy quy luật của lịch sử chỉ được rút ra từ bản thân lịch sử chứ không phải từ đầu óc chủ quan của con người Bằng chứng phải được rút ra từ bản thân lịch sử. Bây giò thì bất cứ ở đâu vấn đề không còn là tưỏng tượng ra nhũng môì liên hệ từ trong đầu óc mà là phát hiện ra chúng từ những sự thật 3. 1 2 3. Sđd tr. 439 441 449. 225 đánh giá vai trò quyết định của trong việc sáng tạo ra chủ nghĩa duy vật biện chứng chủ nghĩa duy vật lịch sử và phép biện chứng duy vật và nói chung là toàn bộ chủ nghĩa Mác. viết Phần đóng góp của tôi - không kề có thể ngoại trừ một vài lĩnh vực chuyên môn - thì không có tôi Mác vẫn có thể làm được. Nhưng điều mà Mác đã làm thì tôi không thể làm được. Mác đứng cao hơn nhìn xa hơn rộng hơn và nhanh hơn tất cả chúng tôi. Mác là một thiên tài.
