n) I. Giới thiệu Hầu hết các phản ứng hữu cơ xảy ra theo cơ chế phân cực theo kiểu một tác nhân nucleophin cho 2e với một tác nhân electrophin để hình thành liên kết mới. Phần khác lại phản ứng theo kiểu gốc tự do, mỗi chất phản ứng cho 1e để hình thành liên kết mới. Và hiện nay hầu hết các phản ứng theo hai kiểu này đã được hiểu biết một cách tường tận. Một loại thứ 3 nữa của phản ứng hữu cơ là phản ứng pericyclic (ta sẽ gọi là phản ứng peri hóa). | Phản ứng nhiệt và quang hóa pericyclic reaction I. Giới thiệu Hầu hết các phản ứng hữu cơ xảy ra theo cơ chế phân cực theo kiểu một tác nhân nucleophin cho 2e với một tác nhân electrophin để hình thành liên kết mới. Phần khác lại phản ứng theo kiểu gốc tự do mỗi chất phản ứng cho 1e để hình thành liên kết mới. Và hiện nay hầu hết các phản ứng theo hai kiểu này đã được hiểu biết một cách tường tận. Một loại thứ 3 nữa của phản ứng hữu cơ là phản ứng pericyclic ta sẽ gọi là phản ứng peri hóa là phản ứng không hề xảy ra theo hai hướng trên mà là một qúa trình đồng bộ xảy ra theo một trạng thái chuyển tiếp vòng phản ứng một giai đoạn . Phản ứng này có 3 loại phản ứng vòng hóa electron phản ứng cộng vòng nghiên cứu kỹ phản ứng Diels-Alder và phản ứng chuyển vị Sigma. II. Quy tắc cơ bản của phản ứng peri hóa Quy tắc Woodward -Hoffmann 1. Obitan phân tử trong hệ liên hợp pi Dựa vào thuyết obitan phân tử MO thì các obitan p trong nguyên tử cacbon lai hóa sp2 trong một polien liên hợp tạo thành một hệ thống các obitan pi có năng lượng phụ thuộc vào số nút mà chúng có giữa các hạt nhân. Những hệ thống có obitan với số nút bé sẽ có mức năng lượng bé hơn gọi là các MO liên kết. Ngược lại là MO phản liên kết. Ta dễ dàng nhận thấy điều này trong thí dụ sau đường chấm chấm chỉ mặt phẳng nút . Xét 1 3 - butadien. 2. Quy tắc Woodward - Hoffmann Phản ứng peri hóa chỉ có thể xảy ra khi obitan của chất các chất phản ứng có cùng sự đối xứng trong hình vẽ là cùng màu . Nói một cách khác Các thùy phần mở rộng của obitan phải có cùng tính chất đối xứng cùng màu thì mới có thể xen phủ tạo liên kết để hình thành sản phẩm. Nếu hai obitan có cùng tính đối xứng xen phủ với nhau thì điều đó gọi là được phép về tính đối xứng symmetry-allowed ngược lại thì gọi là không được phép về tính đối xứng symmetry-disallowed . Phản ứng peri hóa sẽ không bao giờ xảy ra nếu tính đối xứng bị vi phạm. Sự nghiên cứu của Giáo sư Kenichi Fukui giúp chúng ta không cần phải xem xét toàn bộ các obitan trong hệ liên .
