Những người Âu là những nhà truyền giáo, quan chức chính phủ và thương gia đi tìm, cơ hội giao thương, quan cai trị thực dân cùng các nhà khảo cứu văn hóa - nghệ thuật bản xứ khi đế quốc Pháp áp đặt nền bảo hộ ở Việt Nam Đa phần họ thường xuyên lui tới các trung tâm dân cư và đầu mối giao dịch. Phú Yên được tìm thấy trong những chuyến khảo sát tình cờ đã trở thành nguồn dữ liệu hiếm hoi theo bề dày thời gian thăng trầm của dấu tích. bài viết Những người Châu Âu đã thấy Phú Yên xưa" để cùng tìm hiểu thêm về vấn đề này.
