Bắc hành tạp lục là tập thơ chữ Hán được Nguyễn Du sáng tác trong thời gian ông dẫn đầu sứ đoàn Việt Nam sang Trung Hoa vào năm 1813-1814. Đây là tác phẩm đầu tiên trong lịch sử văn học Việt Nam phản ánh một cách chi tiết, sinh động và phong phú thực trạng xã hội Trung Hoa đương thời. để biết thêm nội dung chi tiết. | Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 5 (112) . 2014 81 GIAÛI AÛO TRUNG HOA TRONG BAÉC HAØNH TAÏP LUÏC CUÛA NGUYEÃN DU Nguyeãn Phaïm Huøng* Nhaø nöôùc phong kieán Trung Hoa voán laø moâ hình lyù töôûng cuûa caùc trieàu ñaïi phong kieán Vieät Nam. Vaên hoùa vaø vaên hoïc Trung Hoa voán cuõng laø moâ hình lyù töôûng cuûa vaên hoùa vaø vaên hoïc Vieät Nam suoát thôøi phong kieán. Trong vaên chöông Vieät Nam thôøi trung ñaïi, nhöõng chaát lieäu vaø hình thöùc cuûa vaên chöông Trung Hoa ñöôïc söû duïng moät caùch traøn ngaäp, töø ngoân ngöõ tôùi theå loaïi, töø ñieån tích ñieån coá ñeán caùc quan nieäm veà vaên chöông, töø hình töôïng nhaân vaät ñeán keát caáu, hay noäi dung coát truyeän Nhöõng saùng taïo cuûa vaên chöông Vieät Nam thôøi trung ñaïi nhieàu khi töôûng chöøng nhö bò troùi chaët cöùng trong nhöõng daây nhôï vaên chöông Trung Hoa, khoù beà giaûi thoaùt. Vì theá maø chuùng ta hieåu vì sao sau caû nghìn naêm vaên hoïc töï chuû thôøi phong kieán, chuùng ta cuõng chæ coù theå töï mình saùng taïo ra ñöôïc boán hình thöùc theå loaïi vaên hoïc baèng chöõ Noâm cho rieâng mình, trong khi haàu heát caùc theå loaïi vaên hoïc baèng chöõ Haùn vaø chöõ Noâm khaùc chuùng ta ñeàu phaûi tieáp thu haàu nhö nguyeân veïn hình thöùc cuûa Trung Quoác.(1) Nieàm töï haøo raèng mình laø moät boä phaän khoâng taùch rôøi cuûa caùi phoå (spheøre) “Haùn vaên hoùa” huøng maïnh aáy ñaõ khoâng coøn coù theå xoùa ñi noãi buoàn veà söï leä thuoäc vaên hoùa moät caùch thaùi quaù vaøo Trung Hoa trong suoát thôøi phong kieán, laøm thaønh moät thöù quaùn tính vaên hoùa aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán taän ngaøy nay. Vì vaäy maø moïi söï coá gaéng trong quaù trình “giaûi Haùn hoùa”, “giaûi Hoa hoùa” luoân ñöôïc xem laø coäi nguoàn cuûa söï saùng taïo khoâng meät moûi cuûa ngöôøi Vieät nhaèm xaùc laäp neân “Vieät vaên hoùa”. Truyeän Kieàu cuûa Nguyeãn Du laø moät söï “giaûi Haùn hoùa” xuaát saéc. Khoâng chæ “giaûi Haùn hoùa”, thôøi ñaïi Nguyeãn Du laø thôøi maït kyø cuûa cheá ñoä phong .
