Bài viết này khảo sát hiện trạng tổ chức sinh hoạt tín ngưỡng Thiên Hậu để làm nổi bật các đặc trưng cơ bản của tục thờ này tại ở đồng bằng sông Cửu Long. | SCIENCE & TECHNOLOGY DEVELOPMENT, Vol 17, ð c trưng tín ngư ng th Thiên H u ð ng b ng sông C u Long • Nguy n Ng c Thơ Trư ng ð i h c Khoa h c Xã h i và Nhân văn, ðHQG-HCM TÓM T T: Tín ngư ng th Thiên H u xu t phát t Phúc Ki n (Trung Qu c), theo bư c chân di dân ngư i Hoa Nam ñã lan t a ñ n nhi u vùng ñ t t i Nam b Vi t Nam. T i ð ng b ng sông C u Long (ðBSCL) có hơn 50 mi u Thiên H u do ngư i Hoa và ngư i Vi t xây d ng và t ch c sinh ho t tín ngư ng. Trong tâm th c ngư i dân ñ ng b ng, Thiên H u v a là h i th n, th n b o v , mà còn là phúc th n, v thánh m u t bi, ñư c ngư i Vi t ti p nh n qua ng Ph t giáo và tín ngư ng th M u dân gian. Sinh ho t tín ngư ng Thiên H u t i ðBSCL v a th hi n ñ c trưng mang tính b n s c văn hóa ngư i Hoa v a là m t minh ch ng s ng ñ ng cho quá trình h n dung ña văn hóa c a cư dân vùng ñ t này. Bài vi t này kh o sát hi n tr ng t ch c sinh ho t tín ngư ng Thiên H u ñ làm n i b t các ñ c trưng cơ b n c a t c th này t i ðBSCL. T khóa: Thiên H u, ðBSCL, th M u, b n s c, h n dung văn hóa 1. Tín ngư ng th Thiên H u và quá trình truy n bá ñ n Vi t Nam Bàn v khái ni m “tín ngư ng”, T ñi n ti ng Vi t (Nguy n Như Ý, cb. 2004: 1646) ñ nh nghĩa là “lòng tin và s tôn th m t tôn giáo”, t c cho tín ngư ng ch t n t i trong m t tôn giáo. Theo t nguyên, “tín (信)” là ñ c tin, ni m tin, s trông c y, còn “ngư ng (仰)” là s ngư ng m , s ngư ng v ng. Theo ðào Duy Anh (1957: 283), tín ngư ng là “lòng ngư ng m , mê tín ñ i v i m t tôn giáo ho c m t ch nghĩa”. Ngô ð c Th nh thì th o lu n c th hơn: “Tín ngư ng ñư c hi u là ni m tin c a con ngư i vào cái gì ñó thiêng liêng, cao c , siêu nhiên, hay nói g n l i là ni m tin, ngư ng v ng vào “cái thiêng”, ñ i l p v i cái “tr n t c”, hi n h u mà ta có th s mó, quan sát ñư c Ni m tin c a tín ngư ng là ni m tin vào “cái thiêng”. Do v y, ni m tin vào cái thiêng thu c v b n ch t c a con ngư i, nó là nhân t cơ b n t o nên ñ i s ng tâm linh c a Trang 88 con ngư i, cũng như gi ng ñ i s ng v t ch t, ñ i s ng xã h