Bài viết nhằm xác định những điểm đặc trưng của động từ mã hóa Đường đi của chuyển động trong tiếng Việt dưới góc nhìn của ngôn ngữ học tri nhận, đặc biệt chú ý đến tần số xuất hiện của thành tố nghĩa chỉ Đường đi, các phạm trù nghĩa được mã hóa, phân bố của các phạm trù nghĩa, và khả năng mã hóa các phạm trù nghĩa chỉ Đường đi của các động từ chuyển động trong tiếng Việt. | N G 6 N NGtr & Dfifi S6NG S6 1 (243)-2016 INGON NGOr HQC VA VIET NGg HQ^ DONG Ttr CHI DronVG DI TRONG TIENG VIET PATH VERBS IN VIETNAMESE H O A N G TUYlfeT MINH (; Vifn D?! hpc Md Kk Ngi) Abstract: This study shows that the Path component is a frequent component in Vietnamese motion verbs. All the common Path categories that have been identified in the literature are present in the Vietnamese motion verb lexicon. Some Vietnamese motion verbs seem to confiate more than one Path categories. Distribution of Path categories in Vietnamese verbs is not equal, with categories showing deixis having higher frequencies. Key words: motion verbs; path; semantic component; semantic category. Cdc ngdn ngii khac nhau cd cdch thiic khac nhau dk ma hda cdc thanh t6 ng^a eda dOng tiJr chuyen dpng. Bk 1dm r5 nhung chi tiet nghia dupe ma hda frong cdc d$ng tii chuyen d^ng, cdc nhd ngJiiSn cdu thudng ehia cdc chi tiet nghia thdnh nhi^u phgm trii ngbia khac nhau. Cho den nay, trgn thi gidi da cd nhilu cdng trinh nghiSn cdu ve cdc dpng tir chuyen dpng vd cdc phgm trii nghia cua thdnh to nghia chi Dudng di dupe md hda trong cac d$ng tii chuyin d$ng trong cdc ngdn ngQ: khac nhau d\ra tr^n hirdng tilp clin nay. Tuy nhien d Vi$t Nam, hudng tilp c§n nay cdn rat mdi m£. Nghien cdu nay ci^ chung tdi nhdm xdc dinh nhiing dilm dgc tnmg cua cac dpng td mS hda Dudng di eda chuyin dpng trong tiing Vi$t dudi gdc nhin cua ng6n ng& hpc tri n h ^ d^c bi$t chti •^ den t ^ sd xudt hi^n cija thdnh t6 nghTa chi Dudng di, cac pham trii nghia dupe md h6a, phdn b6 ciia cdc pham trii nghia, vd khd ndng ma h6a cac phgm trCi nghia chl Dudng di ciia cdc dOng tir chuyin dpngfrongtieng Vi$t. ihl, dupe gpi la Hinh (Figure) chuyin dpng ho$c dupe dinh v\ so vdi m$t th\rc the khdc thvrc thi quy chilu dupic gpi la Nin (Ground). Mpt s\r tinh chuyin dOng cd thi dupe phdn tich d\ra vao b6n thanh tl nghia CO bdn. dd Id Hhih, Ndn, Dudng di (Path) vd Chuyen dOng (Motion). Thanh to nghia Dudng di chi dudng di
