Bài báo này trình bày kết quả phân tích hàm lượng 20E của các loài cây thuốc thu thập ở VQG Tam Đảo và vùng đệm, nhằm phát hiện những loài chứa 20E để định hướng làm nguyên liệu sử dụng trong y - dược, nông nghiệp và công nghệ sinh học, đồng thời xác định các loài có giá trị phục vụ công tác bảo tồn và sử dụng bền vững tài nguyên đa dạng sinh học của VQG Tam Đảo. | Khoa học Y - Dược Đánh giá hàm lượng 20-hydroxyecdysone các loài cây thuốc ở Vườn quốc gia Tam Đảo và vùng đệm Lê Xuân Đắc1*, Đặng Ngọc Huyền1, Vũ Thị Loan1, Trần Thị Thanh Hương1, Nguyễn Vũ Anh1, Nguyễn Đăng Hội1, . Volodin2 Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga Trung tâm Khoa học Komi, Viện Hàn lâm Khoa học Liên bang Nga 1 2 Ngày nhận bài 15/10/2018; ngày chuyển phản biện 18/10/2018; ngày nhận phản biện 22/11/2018; ngày chấp nhận đăng 26/11/2018 Tóm tắt: 20-hydroxyecdysone (20E) là hợp chất tự nhiên có hoạt tính sinh học, thuộc nhóm ecdysteroid và là dạng tồn tại phổ biến trong thực vật. Các loại ecdysteroid tách chiết từ thực vật có nhiều tính chất dược lý quan trọng, các sản phẩm chứa ecdysteroid đã được sử dụng phổ biến trong y dược và nông nghiệp. Tuy nhiên, những nghiên cứu và ứng dụng về ecdysteroid ở Việt Nam còn rất hạn chế. Nghiên cứu này thu thập và phân tích hàm lượng 20E của 167 loài cây thuốc ở Vườn quốc gia (VQG) Tam Đảo và vùng đệm. Kết quả đã xác định được 45 loài có chứa 20E trong tổng số 167 loài, chiếm tỷ lệ 26,96%. Hàm lượng 20E của các loài từ 0,002 đến 0,588% khối lượng chất khô, cao nhất là loài Khổ sâm (Croton tonkinensis) có hàm lượng 0,588%. Trong các mẫu nghiên cứu, 20E tập trung chủ yếu ở lá và chồi. Trong số 45 loài, có 28 loài chưa được công bố về hoạt chất 20E trên thế giới, 7 loài thuộc các chi có các loài đã công bố và chỉ có 10 loài đã được công bố. Kết quả này đã ghi nhận sự đa dạng và giá trị dược liệu của các loài cây thuốc chứa 20E ở VQG Tam Đảo và vùng đệm, góp phần bảo tồn và phát triển bền vững nguồn tài nguyên thực vật. Từ khóa: cây thuốc, ecdysteroid, Khổ sâm, vùng đệm, 20E. Chỉ số phân loại: Đặt vấn đề Hợp chất 20-hydroxyecdysone (20E) thuộc nhóm ecdysteroid (ECs) ở thực vật. ECs là các hormone steroid đầu tiên được tìm thấy trong giới động vật, đây là loại hormone đóng vai trò quan trọng tham gia vào quá trình lột xác và biến thái ở côn trùng [1]. Ở thực vật, ECs được phát hiện từ năm 1960 cũng có cấu trúc tương .
