CHƯƠNG VHỆ NỘI TIẾTI. Những kháỉ niệm chung1. Cấu tạo chung - dịnh - Hê nội tiet ờđộng vật bậc thấp :Trong quá trình phát triển chủng loại, ở động vật bậc thấp,.cấu tạo và chức nàng của hệ nội tiết còn chưa hoàn chỉnh, một vài tuyến ở sâu bọ và côn trùng, chất tiết chủ yếu feromon. Ví dụ :.- Tuyến gian nảo nằm trên bề mặt của hạch nảo của , tiết ra một chất, chất này lại thúc đẩy tuyến trước ngực Erdison có bản chất là lipit, có tác dụng trong quá trình Tuyến corpora alita ở côn trùng tiết ra juvenil, thúc lột xác*.- Ö bướm cái của tàm cd íeromon bombicon vàbướm rđm có giplur nhàm quyến rũ bướm đực- Ki£n tiết ra feromon đánh dấu cỉường đi tỉm mói và khi gập nguy hiểm- Ong thợ đánh dấu đường đi bàng feromon geranion. chúa tiết ra axit 9 xetodecanic nhàm ức chế quá trình buổng trứng của ong thợ và quyến rũ ong đực khi Mối chúa, mối đực và mổi lính đéu tiết ra những trưng nhầm ngân cản không cho mối thợ biến hóa chúa, mối đực và mái lính mớib- Hệ nội tiet ờ động yật bậc cao :.Hệ nội tiết là hệ thống tuyến trong cơ thể người và bậc cao. Chúng được hỉnh thành từ các tế bào tuyến , một phán nhỏ từ các tế bào thẩn kinh tiếtMột hệ thổng mao mạch phân bố trong tuyến, tiếp xúc tế bào tiết. Mao mạch vừa làm nhiệm vụ cung cấp chất , nguyên liệu tổng hợp cho tế bào, vừa tiếp nhận trực vận chuyển các chát tiết của tế bào tuyến đến các cơ cơ thểNhư vậy tuyến nội tiết là tuyến không cđ ổng dân ( với các tuyến cò ổng dản được gọi là tuyến ngoại tiết). mang tính chất đặc hiệu và có hoạt tính sinh học cao, trực tiếp vào máu qua hệ thống mao mạch. Người ta gọi của tuyến là hoocmon. Ỏ động vật bậc cao và đặc biệt , hệ thống nội tiết cò cáu tạo hoàn chỉnhvà bao gồm sau (hình ):.-Tuyến tùng(chỉ tón tại ở đoạn ấu thờ)-Tuyến yên(còn gọi là tuyến hạ náo)- Tuyến Tuyến cận Tuyến ức (tuyến thymus).- Tuyến Tuyến trẻn sinhdục đực (là tinh hoàn)- Tuyến sinh dục cái (bao gổm noãn, thể vàng khi , nhau thai khi thai làm tổ ở tử cung). y ê n iá p—Tuyên cân giáp( S J U iuyêhp/ap).T ơ yêh ư c—Tưyến tụy.( Ỷuy đao Lsngerhsns).' Tưyênth ư ợ n a nSuôhọ /rưnĩ/nh hoànv . l . Các tuyén nội tiết trong cơ thổ ra củng còn một số bộ phận của các cơ quan thể tiết ra những chất đặc hiệu, có hoạt tính sinh học có tác dụng tại chỗ (địa phương) như serotonin, secretin,.histamin, gastrin, erytropoetin, renin, prostaglandin.)c- Ý nghĩa sinh học và ứng dụng :.Trong quá trình tiến hđa, cơ thể động vật phát triển từ thành đa bào, cò kích thước lớn. Cơ thể càng lớn giữa các mô và cơ quan cáng tảng lên, cấu tạo của các quan và các quá trình sinh học xảy ra trong cơ thể chỉnh và phức tạp. Để đàm bảo tính toàn vẹn thổng cơ thể và thích nghi với môi trường sống, mọi hệ thống hỏi sự chỉ huy chung nhàm phổi hợp và điéu hoà một nhàng các hoạt động sóng. Cùng với hệ thán kinh, hệ thực hiện sự điéu tiết hđa học trong cơ thể là nhầm yêu cấu đó. Cơ chế điểu hoà thán kinh thể dịch là một rất quan trọng của cơ thểỏ động vật khổng xương sống như côn trùng, sâu bọ. là một quá trình rất quan trọng của sự phát triển cá thểCơ thể muốn lớn lên, chúng bát buộc phải lột bỏ lớp vỏ (được coi là bộ xương ngoài) và xây dựng một lớp vỏ mớiLớp vỏ mới đá được hình thành dưới lớp vỏ cứng cũ, chỉ cứng lại sau khi ỉớp vỏ cũ được bdc đi một thời gian,.chính thời gian này giúp cho cơ thể con vật phát triển, o côn trùng, trôn bề mặt hạch nảo cđ tuyến gian nào. tiế t ra một chất có tác dụng thức đẩy một tuyến thứ phân ngực tiế t ra chât ecdison. Bản chát ecdỉson
