Với hình thức thi trắc nghiệm khách quan, trong một khoảng thời gian tương đối ngắn học sinh phải giải quyết một số lượng câu hỏi và bài tập khá lớn (trong đó bài tập toán chiếm một tỉ lệ không nhỏ). Do đó việc tìm ra các phương pháp giúp giải nhanh bài toán hóa học có một ý nghĩa quan trọng. Bài toán trộn lẫn các chất với nhau là một dạng bài hay gặp trong chương trình hóa học phổ thông. Ta có thể giải bài tập dạng này theo nhiều cách khác nhau, song cách. | Giải nhanh bài toán hóa học bằng phương pháp sơ đồ đường chéo Tạp chí Hóa Học và Ứng dụng số 7 67 2007 GIẢI NHANH BÀI TOÁN HÓA HỌC BẰNG PHƯƠNG PHÁP SƠ ĐỒ ĐƯỜNG CHÉO Lê Phạm Thành Giáo viên Với hình thức thi trắc nghiệm khách quan trong một khoảng thời gian tương đối ngắn học sinh phải giải quyết một số lượng câu hỏi và bài tập khá lớn trong đó bài tập toán chiếm một tỉ lệ không nhỏ . Do đó việc tìm ra các phương pháp giúp giải nhanh bài toán hóa học có một ý nghĩa quan trọng. Bài toán trộn lẫn các chất với nhau là một dạng bài hay gặp trong chương trình hóa học phổ thông. Ta có thể giải bài tập dạng này theo nhiều cách khác nhau song cách giải nhanh nhất là phương pháp sơ đồ đường chéo . Nguyên tắc Trộn lẫn 2 dung dịch Dung dịch 1 có khối lượng m1 thể tích V1 nồng độ C1 C hoặc CM khối lượng riêng d1. Dung dịch 2 có khối lượng m2 thể tích V2 nồng độ C2 C2 C1 khối lượng riêng d2. Dung dịch thu được có m m1 m2 V V1 V2 nồng độ C C1 C C2 khối lượng riêng d. Sơ đồ đường chéo và công thức tương ứng với mỗi trường hợp là a Đối với nồng độ về khối lượng Hướng dẫn giải Áp dụng công thức 1 m I15 - 25 I 10 --L - m2 45 - 25 20 2- Đáp án A. Ví dụ 2. Để pha được 500 ml dung dịch nước muối sinh lí C 0 9 cần lấy V ml dung dịch NaCl 3 . Giá trị của V là A. 150 B. 214 3 C. 285 7 D. 350 Hướng dẫn giải Ta có sơ đồ V1 NaCl ỉ r 0-0 9 0 9 V2 H2O 0 X 9 V 0 9 500 150 ml Đáp án A. 1 2 1 0 9 m1 m2 C1XcX C2-C c X C1-C m m2 IC2-C C1 - C b Đối với nồng độ mol lít V1 V2 C1 cX c2-ci c X C1-C 11 v2 c Đối với khối lượng riêng V1 V2 d1 d d2-d d x d1-d _ V V2 IC2 -C C1 - C d2 -d I d1 - d 1 2 3 Khi sử dụng sơ đồ đường chéo ta cần chú ý Chất rắn coi như dung dịch có C 100 Dung môi coi như dung dịch có C 0 Khối lượng riêng của H2O là d 1 g ml Sau đây là một số ví dụ sử dụng phương pháp đường chéo trong tính toán pha chế dung dịch. Dạng 1 Tính toán pha chế dung dịch Ví dụ 1. Để thu được dung dịch HCl 25 cần lấy m1 gam dung dịch HCl 45 pha với m2 gam dung dịch HCl 15 . Tỉ lệ m1 .
