Xuất hiện trong hầu hết tiểu thuyết của Mạc Ngôn, Đông Bắc Cao Mật trở thành Motif hình tượng không gian mang tính đặc thù. Ngoài ra, từ trên nền không gian chung ấy, mỗi tác phẩm lại có một Motif hình tượng riêng. Những motif hình tượng này vừa mang ý nghĩa biểu tượng vừa có công năng kết cấu. Nghệ thuật tổ chức các motif hình tượng nói trên là một nét độc đáo trong phương thức tự sự của Mạc Ngôn. | Nghệ thuật tổ chức các Motif hình tượng trong tiểu thuyết Mạc Ngôn Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP Số 15 năm 2008 NGHỆ THUẬT TỔ CHỨC CÁC MOTIF HÌNH TƯỢNG TRONG TIỂU THUYẾT CỦA MẠC NGÔN Nguyễn Thị Tịnh Thy* Mạc Ngôn - "hiện tượng" của văn học Trung Quốc hiện nay – được xem là một trong những cây bút "dám đấu tranh với những cái lỗi thời, không chỉ về quan niệm nhìn nhận sự vật mà còn về cách thức phản ánh, phương pháp sáng tác"[5]. Mạc Ngôn đã gây nên sự choáng váng cho độc giả và giới nghiên cứu bởi những đề tài gai góc, kỹ thuật viết điêu luyện và tân kỳ, khiến người ta phải kính nể sức vóc, tài năng, sự dũng cảm và cái quyền nhà văn của ông. Có thể thấy những điều đó thông qua nghệ thuật tổ chức các motif hình tượng trong tiểu thuyết của nhà văn này. 1. Sau khi đọc , Mạc Ngôn ngộ ra một điều: “Nhà văn không chỉ có thể hư cấu ra nhân vật, hư cấu ra câu chuyện mà còn có thể hư cấu ra địa lý [1,90]. Từ đó ông đã đem tất cả những chuyện xảy ra khắp nơi, với đủ đề tài vun trồng ở mảnh đất Đông Bắc Cao Mật – quê hương của ông. Mạc Ngôn nói rằng mọi thứ ông có đều moi từ chiếc bao tải rách của làng Đông Bắc Cao Mật nhưng cũng có thể khẳng định ngược lại, mọi thứ có được Mạc Ngôn đều dồn vào chiếc bao tải của làng Đông Bắc Cao Mật. . Mạc Ngôn đã đưa tất cả những gì mình từng biết, từng thấy, từng tưởng tượng ra đặt vào vùng đất Cao Mật, biến nó thành “nơi đẹp đẽ nhất, xấu xa nhất, siêu thoát nhất, thế tục nhất”; thành miền đất thánh trong sáng tác của ông. Ở đó có viên ngọc trai đen lớn nhất (Rừng xanh lá đỏ), có rượu cao lương ngon nhất (Cao lương đỏ), có làn điệu Miêu Xoang bi thiết nhất (Đàn hương hình), có những trận đánh ngoại xâm oai hùng nhất (Cao lương đỏ, Đàn hương hình, Rừng xanh lá đỏ, Báu vật của đời), có những trận đấu tố oan khuất nhất của cải cách ruộng đất và cách mạng văn hóa (Báu vật của đời, Sống đọa thác đày), có những cuộc thay da đổi thịt nhanh nhất nhờ kinh tế thị trường
