Bài viết nghiên cứu về hai nhân vật lịch sử Phạm Đình Trọng và Nguyễn Hữu Cầu xuất hiện trong cuộc giao tranh giữa nông dân và phong kiến điển hình của giai đoạn lịch sử giữa thế kỷ 18. | Phạm Đình Trọng với sự tồn vong của triều đình Lê-Trịnh giữa thế kỷ thứ XVIII PiiAM eiivsi Tiioi\G \6i siJ T 6 ] \ V O I \ G CUA /v" ^' TRIEU DirVII LE-TRII\II GIIJA TIDE KY TIHJ XVIII VAN TAO' ndng dan d nhieu nUdc phUdng Ddng. Day D anh nhan Pham Dinh Trgng dUdc Khdm dinh Viet sd thong giam CUcfng muc - vie't tat la C M (Qud'c sU quan la thdi ky che do phong kien da lam vao khung hoang. Kinh te hang hda va giao trieu Nguyen bien soan, tap II, Nxb. Giao thdng, thudng mai dang phat trien. Chii due, 1998, tr. 544-545) ghi rd: Pham Dinh nghia tu ban, tien de eua each mang tU san Trgng ngUdi xa Khinh Dao, huyen Giap dang phat sinh. Sdn (sau thuge huyen Kinh Mdn, Hai Rieng d Dai Viet, xa hdi phong kien dan Dudng) dd Tie'n si khoa Ky Mui (1739) nam suy tan, khdi nghia ndng dan ndi len la mgt Vinh Huu, trieu Le Y Tdng. Ong xua't than tat yeu lich sd. Tuy chUa manh dUdc de'n va nhap the d xa hdi Dai Viet vao giUa the' mUc lat dd dUde ngai vang phong kien, lap ky XVIII, khi mau thuan giiia ndng dan va nen xa hgi mdi theo hUdng dan chu tU san, phong kien phat trien len mdt dinh cao, thi cCing la mdt each "phan dng" bang vii bieu hien thanh mdt eao trao ndng dan khi bude trieu dinh phong kien phai cai khdi nghia ma tieu bieu la cude khdi nghla each, cai td de cdu van sU diet vong. Ddi Nguyen Hiiu Ciu. Chinh liic nay sii ton sdng ndng dan tam thdi dUde cai thien vong cua trieu dinh Le-Trinh trUdc cao trdo Mat khac, vi ehUa di tdi dUde each mang tU khdi nghla nong ddn lgi dugc bdo ddm san dan chu ma van cd ye'u cau quan ly da't bdng tdi ndng ciia danh tiidng Phgm Dinh nUdc, giii gin cho ky dudc ddc lap dan tdc Trgng. De danh gia dung sU that ve Pham trUdc cac ke thu xam ludc Ddng, Tay dang Dinh Trgng can hieu biet sau ve dd'i thu nhdm ngd, nen lich sd ddi hdi phai cd mdt khdng dgi trdi chung cua dng la Nguyen nha nude dan tdc du manh de chd'ng ngoai Hiiu Cau - ngudi danh thang nhieu tUdng xam. Vi vay ma trieu .
