Bài viết tập trung phân tích những phê phán của K. Popper đối với phép biện chứng duy vật. Popper cho rằng phép biện chứng đã vi phạm quy luật cấm mâu thuẫn khi cho rằng các mặt đối lập có thể chuyển hóa cho nhau, chính vì vậy ông phản đối việc vận dụng phép biện chứng vào nghiên cứu các vấn đề xã hội. Bài viết chỉ ra sai lầm cơ bản trong những phê phán này xuất phát từ việc Popper không phân biệt được sự khác nhau giữa mâu thuẫn logic và mâu thuẫn biện chứng, qua đó tác giả khẳng định giá trị khoa học bền vững của phép biện chứng duy vật nói riêng, chủ nghĩa Marx nói chung. | Phép biện chứng duy vật dưới cách tiếp cận của Karl Raimund Popper TẠP CHÍ KHOA HỌC HO CHI MINH CITY UNIVERSITY OF EDUCATION TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH JOURNAL OF SCIENCE Tập 17, Số 1 (2020): 82-88 Vol. 17, No. 1 (2020): 82-88 ISSN: 1859-3100 Website: Bài báo nghiên cứu* PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT DƯỚI CÁCH TIẾP CẬN CỦA KARL RAIMUND POPPER Bùi Lan Hương Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Tác giả liên hệ: Bùi Lan Hương – Email: Ngày nhận bài: 18-7-2019; ngày nhận bài sửa: 24-9-2019, ngày chấp nhận đăng: 20-10-2019 TÓM TẮT Bài viết tập trung phân tích những phê phán của K. Popper đối với phép biện chứng duy vật. Popper cho rằng phép biện chứng đã vi phạm quy luật cấm mâu thuẫn khi cho rằng các mặt đối lập có thể chuyển hóa cho nhau, chính vì vậy ông phản đối việc vận dụng phép biện chứng vào nghiên cứu các vấn đề xã hội. Bài viết chỉ ra sai lầm cơ bản trong những phê phán này xuất phát từ việc Popper không phân biệt được sự khác nhau giữa mâu thuẫn logic và mâu thuẫn biện chứng, qua đó tác giả khẳng định giá trị khoa học bền vững của phép biện chứng duy vật nói riêng, chủ nghĩa Marx nói chung. Từ khóa: K. Popper; phép biện chứng; chủ nghĩa Marx 1. Đặt vấn đề Karl Raimund Popper (1902-1994) là nhà triết học người Áo, ông tổ đầu tiên của chủ nghĩa hậu thực chứng, người sáng lập chủ nghĩa duy lí phê phán. Ông còn được đánh giá là một trong những triết gia có ảnh hưởng nhất thế kỉ XX. Ở Việt Nam, Karl Popper được biết đến chủ yếu với tư cách là người công khai phê phán trực diện chủ nghĩa Marx khiến cho những nghiên cứu về ông còn ít ỏi và nhiều đánh giá chưa thực sự khách quan. Vì vậy, việc nghiên cứu có hệ thống nhằm ghi nhận những đóng góp của Popper trong lĩnh vực triết học cũng như vạch ra những hạn chế trong tư tưởng, đặc biệt là sai lầm của ông khi phê phán chủ nghĩa Marx là rất cần thiết trước yêu cầu vừa tiếp thu luồng tư tưởng ngoài Marxist .
