Việc nghiên cứu về văn hóa đời sống cộng đồng của cư dân vùng ven biển, vùng biển đảo nói chung và cư dân huyện đảo Lý Sơn nói riêng đang được nhiều ngành khoa học quan tâm. Việc nghiên cứu tục thờ cúng Thiên Y A Na ở huyện đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi có ý nghĩa quan trọng, góp phần hiểu rõ tính cách, đặc trưng, các giá trị văn hóa của cộng đồng cũng như để hiểu hơn về lịch sử, môi trường sinh sống của cư dân mà cả đời gắn bó với vùng biển đảo này. | Tục thờ cúng Thiên Y A Na ở huyện đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi Nghiên cứu - Trao đổi TỤC THỜ CÚNG THIÊN Y A NA CỦA NGƯỜI VIỆT Ở HUYỆN ĐẢO LÝ SƠN, QUẢNG NGÃI ? Nguyễn Duy Đoài * Đặt vấn đề Việc nghiên cứu về văn hóa đời sống cộng đồng của cư dân vùng ven biển, vùng biển đảo nói chung và cư dân huyện đảo Lý Sơn nói riêng đang được nhiều ngành khoa học quan tâm. Việc nghiên cứu tục thờ cúng Thiên Y A Na ở huyện đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi có ý nghĩa quan trọng, góp phần hiểu rõ tính cách, đặc trưng, các giá trị văn hóa của cộng đồng cũng như để hiểu hơn về lịch sử, môi trường sinh sống của cư dân mà cả đời gắn bó với vùng biển đảo này. Đối với người Việt ở huyện đảo Lý Sơn thì mẫu Thiên Y A Na được gọi là Thượng thượng thượng đẳng thần chứ không như ở nơi khác là Thượng đẳng thần. Về lý thuyết, chúng tôi vận dụng chức năng luận của thân phận con người mỗi khi đối mặt với biển cả (functionalism) của Bronisław Malinowski. Trường mênh mông, sóng to gió lớn, chính vì vậy người ta thờ phái này nhấn mạnh chức năng tâm sinh lý của nghi cúng thần linh nhằm trấn an và cầu điều may mắn. Lý lễ, bởi mọi tập tục đều có sự tương quan với tất cả thuyết sinh thái văn hóa (cultural ecology) của Julian những tập tục khác trong cộng đồng để thỏa mãn Steward cũng được người nghiên cứu áp dụng nhằm nhu cầu sinh học của cá nhân thông qua phương tiện phân tích sự tương tác giữa môi trường tự nhiên và văn hóa. văn hóa, môi trường mà con người phải thích nghi để sinh tồn. Trong bối cảnh sinh thái tự nhiên đó, con Theo Malinowski, môi trường xã hội càng bất trắc, người trải nghiệm sáng tạo văn hóa và kỹ năng sinh nguy hiểm thì con người lại càng cần đến lễ nghi phù sống dựa trên tâm lý và bản sắc văn hóa của dân tộc phép với mục đích là để thỏa mãn nhu cầu của mình. Khi phải đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống thì con người hướng đến những thế lực siêu nhiên, Trong tâm thức của người Việt ở huyện đảo Lý cho nên ở đâu có bất trắc thì
