Bài viết đề cập các dạng điệu thức trong âm nhạc chèo chải ở lễ hội Trần Khát Chân và trò Thủy xã Đông Anh, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa nhằm tìm hiểu hơn nữa giá trị nghệ thuật của loại hình này. | NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI CÁC DẠNG ĐIỆU THỨC TRONG ÂM NHẠC CHÈO CHẢI Ở LỄ HỘI TRẦN KHÁT CHÂN VÀ TRÕ THỦY XÃ ĐÔNG ANH - ĐÔNG SƠN - THANH HÓA ThS. Nguyễn Tiến Thành1 Tóm tắt Chèo chải là tên gọi của một loại hình diễn xướng dân gian xứ Thanh có nguồn gốc xuất xứ từ tín ngưỡng thờ thần thờ Thành hoàng làng. Những danh thần Thành hoàng làng ở đây là những người có công bảo vệ quê hương đất nước những danh nhân thần tướng có thể phù hộ độ trì đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho dân chúng quanh vùng. Bài viết đề cập các dạng điệu thức trong âm nhạc chèo chải ở lễ hội Trần Khát Chân và trò Thủy xã Đông Anh huyện Đông Sơn tỉnh Thanh Hóa nhằm tìm hiểu hơn nữa giá trị nghệ thuật của loại hình này. Từ khóa Chèo chải điệu thức trong âm nhạc chèo chải giá trị nghệ thuật lễ hội. 1. Đặt vấn đề Việt Nam là một quốc gia đa sắc tộc nên ngôn ngữ và các phong tục tập quán rất phong phú đa dạng. Mỗi vùng mỗi miền mỗi tộc người lại có một nền âm nhạc dân gian mang giá trị truyền thống và nét đặc sắc riêng. Do vậy việc xác định những điệu thức điển hình trong âm nhạc truyền thống Việt Nam là vô cùng khó khăn và phức tạp. Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về các dạng điệu thức trong âm nhạc cổ truyền của người Việt cũng như một số dân tộc ít người khác. Mặc dù ở các công trình nghiên cứu đó các tác giả còn có những vấn đề chưa thống nhất nhưng điều mà các nhà nghiên cứu cùng đi đến sự nhất trí cao là ở Việt Nam dạng điệu thức chủ yếu trong âm nhạc truyền thống là điệu thức 5 âm không có bán cung. Ngoài ra còn có các thành phần âm gồm có 3 âm 4 âm hay 5 âm có bán cung 5 âm có quãng 3 cung Các kiểu sử dụng thành phần âm này chiếm số lượng không lớn nhưng chúng cũng có vị trí nhất định trong nền âm nhạc dân gian truyền thống Việt Nam. Từ hệ thống điệu thức đã được các nhà nghiên cứu tìm hiểu và công bố liên hệ với điệu thức các bài ca Chèo chải chúng tôi thấy có các đặc điểm sau 2. Các bài ca sử dụng một dạng điệu thức Trong số các bài ca Chèo chải chúng tôi đã ký âm có bài Hát Mở đầu trò
