Giới nghiên cứu và phê bình văn học ngày nay đã xác nhận hiện tượng mơ hồ đa nghĩa như là một đặc tính hữu cơ của văn học nói chung và của ngôn ngữ thơ ca nói riêng. Tính mơ hồ đa nghĩa trong ngôn ngữ thơ là hiện tượng ngôn từ mang nhiều giá trị, nhiều ý nghĩa không xác định, thiếu minh xác, cho phép người đọc giải thích theo nhiều cách khác nhau với những liên tưởng và giả định thẩm mỹ khác nhau. | TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 7 2016 21 CƠ SỞ HÌNH TH0NH TÍNH MƠ HỒ ĐA NGHĨA TRONG NGÔN NGỮ THƠ 1 Nguyễn Hồng Hạnh Trường Đại học Thủ đô Hà Nội Tóm tắt Giới nghiên cứu và phê bình văn học ngày nay đã xác nhận hiện tượng mơ hồ đa nghĩa như là một đặc tính hữu cơ của văn học nói chung và của ngôn ngữ thơ ca nói riêng. Tính mơ hồ đa nghĩa trong ngôn ngữ thơ là hiện tượng ngôn từ mang nhiều giá trị nhiều ý nghĩa không xác định thiếu minh xác cho phép người đọc giải thích theo nhiều cách khác nhau với những liên tưởng và giả định thẩm mỹ khác nhau. Cơ sở hình thành của hiện tượng này là một quá trình bị chi phối bởi các yếu tố từ quá trình tư duy nghệ thuật đến quá trình phản ánh kết tinh thành ngôn từ nghệ thuật nhằm thỏa mãn đặc trưng bản chất của nghệ thuật thơ ca để từ đó tác phẩm đi vào thế giới tiếp nhận của người đọc. Con đường khám phá và sáng tạo cái đẹp khiến cho ngôn từ thơ ca không ngừng được hoàn thiện ngày càng mơ hồ lung linh đa sắc với trường ngữ nghĩa được mở ra vô tận. Từ khóa mơ hồ đa nghĩa nghệ thuật thơ ca. 1. MỞ ĐẦU Trong thực tế đời sống văn học nước ta những năm gần đây việc hiểu cắt nghĩa và đánh giá khác nhau đối với các tác phẩm văn học đặc biệt là với thơ ca đã và đang trở thành một hiện tượng thời sự. Trên bình diện lý thuyết người ta cũng đã bắt đầu nói nhiều đến vấn đề tính đa nghĩa mơ hồ của tác phẩm văn chương. Mặc dù chỗ này hay chỗ khác vẫn còn có những ý kiến chưa đồng tình nhưng nhìn chung phần lớn giới nghiên cứu và phê bình văn học ngày nay đã xác nhận hiện tượng mơ hồ đa nghĩa như là một đặc tính hữu cơ của nghệ thuật nói chung và của văn học nói riêng. Nó xuất hiện khi một kí hiệu hay một hình tượng trong cùng một lúc một ngữ cảnh có nhiều cách giải thích khác nhau tạo nên sự hấp dẫn khơi gợi sự chú ý tồn tại lâu dài. Sự xác nhận này đồng nghĩa với việc phủ nhận chủ nghĩa duy thực trong văn học nếu nghệ thuật mà giản đơn thật thà đọc đoạn đầu biết ngay đoạn kết thì tác phẩm còn được mấy phần hứng thú 1 Nhận bài ngày gửi phản .
