Bài viết này thảo luận về các ứng dụng của CRISPR/Cas9 trong cải tạo các giống lúa thích nghi tốt hơn với điều kiện môi trường bất lợi. Hàng loạt các gen chức năng và gen điều hòa liên quan đến tính kháng bệnh (bạc lá và đạo ôn), kháng thuốc trừ cỏ và chống chịu điều kiện bất thuận (mặn, hạn hán, lạnh) ở lúa đã được phân tích chức năng thông qua hệ thống CRISPR/Cas9. | Vietnam J. Agri. Sci. 2022 Vol. 20 No. 1 123-132 Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2022 20 1 123-132 TỔNG QUAN VỀ NHỮNG TIẾN BỘ VÀ TRIỂN VỌNG TRONG CHỌN TẠO GIỐNG LÚA CHỐNG CHỊU ĐIỀU KIỆN BẤT LỢI NHỜ CÔNG NGHỆ CRISPR CAS9 Bùi Thị Thu Hương1 Nguyễn Thị Hồng1 Chu Đức Hà2 Hà Thị Quyến2 Phạm Phương Thu3 Phùng Thị Thu Hương4 Lê Thị Ngọc Quỳnh5 Nguyễn Quốc Trung1 Đồng Huy Giới1 Nguyễn Thanh Hải1 Ninh Thị Thảo1 1 Khoa Công nghệ sinh học Học viện Nông nghiệp Việt Nam 2 Khoa Công nghệ Nông nghiệp Đại học Công nghệ Đại học Quốc gia Hà Nội 3 Khoa Sinh - Kỹ thuật Nông nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội 2 4 Viện Di truyền Nông nghiệp Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 5 Khoa Hóa và Môi trường Đại học Thủy lợi Tác giả liên hệ ntthao@ Ngày nhận bài Ngày chấp nhận đăng TÓM TẮT Lúa gạo Oryza sativa L. là một trong những cây lương thực quan trọng được canh tác phổ biến trên toàn thế giới. Vai trò to lớn của lúa gạo đối với an ninh lương thực toàn cầu đã thúc đẩy các nhà nghiên cứu phát triển các giống lúa mới với các đặc tính nông học được cải thiện như khả năng chống chịu stress sinh học và phi sinh học. Hệ thống chỉnh sửa gen CRISPR Cas9 mang đến một chiến lược đầy hứa hẹn để cải thiện đặc tính nông học của nhiều loại cây trồng nhờ tính hiệu quả dễ sử dụng và độ chính xác cao. Bài viết này thảo luận về các ứng dụng của CRISPR Cas9 trong cải tạo các giống lúa thích nghi tốt hơn với điều kiện môi trường bất lợi. Hàng loạt các gen chức năng và gen điều hòa liên quan đến tính kháng bệnh bạc lá và đạo ôn kháng thuốc trừ cỏ và chống chịu điều kiện bất thuận mặn hạn hán lạnh ở lúa đã được phân tích chức năng thông qua hệ thống CRISPR Cas9. Một số hạn chế và ưu điểm khi áp dụng kỹ thuật này trên cây lúa cũng được phân tích. Kết quả của nghiên cứu này đã cung cấp một cái nhìn tổng thể về công cụ chỉnh sửa gen từ đó định hướng ứng dụng trong nghiên cứu các giống cây trồng ứng phó với biến đổi khí hậu ở Việt Nam. Từ khóa Lúa gạo CRISPR Cas9 .
