Bài viết Giá trị của mô phỏng bằng CT 4d trong lập kế hoạch xạ trị ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn III trình bày đánh giá sự thay đổi của các thể tích xạ trị và liều trên các cơ quan nguy cấp giữa kế hoạch dựa trên mô phỏng CT 3D và 4D. | TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9 - 2022 GIÁ TRỊ CỦA MÔ PHỎNG BẰNG CT 4D TRONG LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ UNG THƯ PHỔI KHÔNG TẾ BÀO NHỎ GIAI ĐOẠN III Trần Đức Linh1 Đặng Quang Huy1 Nguyễn Đức Công1 Tóm tắt Mục tiêu Đánh giá sự thay đổi của các thể tích xạ trị và liều trên các cơ quan nguy cấp giữa kế hoạch dựa trên mô phỏng CT 3D và 4D. Đối tượng và phương pháp Nghiên cứu mô tả cắt ngang hồi cứu kết hợp tiến cứu trên 31 bệnh nhân BN ung thư phổi không tế bào nhỏ UTPKTBN được xạ trị tại Bệnh viện Quân y 175 từ tháng 7 2020 - 7 2022. Thể tích khối u thô được xác định trên hình ảnh CT thể tích khối u thô 3D Gross target volume - GTV 3D và trên 10 pha của hình ảnh CT 4D Internal target volume - ITV hay GTV 4D ở 31 BN UTP KTBN giai đoạn III. Kế hoạch xạ trị 3D được lập dựa trên thể tích lập kế hoạch 3D Planning target volume - PTV thể tích bia lâm sàng Clinical target volume - CTV cộng biên theo hướng dẫn thường quy kế hoạch 4D được lập dựa trên PTV 4D CTV trên 10 pha cộng thêm sai số đặt bệnh . Các thể tích xạ trị và liều trên phổi tim thực quản tủy sống được so sánh giữa kế hoạch 3D và 4D. Kết quả Trung bình GTV 4D 111 4 69 4 cm lớn hơn trung bình GTV 3D 77 7 54 2 cm p 0 001 tuy vậy trung bình của PTV trên kế hoạch 4D 401 8 167 3 cm lại nhỏ hơn trên kế hoạch 3D 460 2 179 1 cm p 0 002 . Kế hoạch 4D bảo vệ các cơ quan lành xung quanh tốt hơn 3D đặc biệt là trên phổi. So với kế hoạch 3D liều trung bình phổi V5 V10 V20 của phổi giảm lần lượt từ 18 3Gy 59 9 55 8 40 5 xuống 16 9Gy 44 6 31 2 28 9 . Liều trung bình tim thực quản và liều tối đa tủy sống trên kế hoạch 4D giảm so với 3D 13 1 Gy 18 7 Gy và 37 9 Gy so với 15 8 Gy 19 1 Gy và 40 Gy tuy nhiên khác biệt không có ý nghĩa thống kê p gt 0 05 . Kết luận Lập kế hoạch cho BN UTPKTBN dựa trên mô phỏng bằng CT 4D giúp giảm thể tích xạ trị bảo vệ các cơ quan lành tốt hơn mô phỏng bằng CT 3D. Từ khóa CT 4D Thể tích bia nội tại Ung thư phổi không tế bào nhỏ Cơ quan lành. 1 Khoa Xạ trị Viện Ung bướu và Y học Hạt nhân Bệnh viện Quân y 175
