Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 cuốn sách "Thường thức về triết học Mác - Lênin (Quyển 2) - Phép biện chứng duy vật" tiếp tục trình bày về nội dung cơ bản của phép biện chứng duy vật, nhằm đáp ứng yêu cầu công tác giáo dục, tuyên truyền, phổ biến lý luận rộng rãi cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trong bối cảnh mới. Mời các bạn cùng tham khảo! | 26. Tại sao nói tất nhiên đóng vai trò chi phối đối với sự vận động phát triển của sự vật Theo quan niệm của phép biện chứng duy vật cái quy định sự vận động phát triển của các sự vật đó là cái bên trong cái bản chất cái có tính quy luật. Khái niệm cái tất nhiên đã nêu rõ tất nhiên là cái bắt nguồn từ những mối liên hệ cơ bản ở bên trong sự vật là cái do toàn bộ sự phát triển trước đó quy định nên nó nhất định xảy ra. Còn ngẫu nhiên là cái bắt nguồn từ những mối liên hệ ở bên ngoài sự vật nên nó có thể xảy ra hoặc không xảy ra. Như đã phân tích ở phần trên phạm trù tất nhiên và phạm trù quy luật thuộc cùng một loại cùng một trình độ vì quy luật là mối quan hệ tất nhiên của các sự vật. Như vậy cái tất nhiên là cái bên trong là cái tất yếu xảy ra theo quy luật nội tại của các sự vật. Ví dụ Nếu cây có đủ dưỡng chất trong điều kiện bình thường thì quả tất nhiên phải chín. Nhưng tùy thuộc vào nhiệt độ của từng mùa xuân hạ thu đông mà quả có thể chín nhanh hoặc chậm hơn. Điều đó cho thấy cái tất nhiên đóng vai trò chi phối đối với sự vận động phát triển của sự vật. Tuy nhiên cái ngẫu nhiên cũng có những 66 ảnh hưởng đến sự vận động phát triển của sự vật nó có thể thúc đẩy hoặc kìm hãm đối với sự vận động phát triển của sự vật. 27. Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ biện chứng giữa tất nhiên và ngẫu nhiên trong nhận thức và hoạt động thực tiễn Vì tất nhiên là cái nhất định xảy ra trong những điều kiện nhất định còn ngẫu nhiên là cái có thể xảy ra hoặc không xảy ra cho nên trong nhận thức và trong hoạt động thực tiễn cần dựa vào tất nhiên chứ không thể dựa vào ngẫu nhiên. Nhưng ngẫu nhiên cũng có ảnh hưởng rất lớn đối với sự vận động phát triển của sự vật do đó trong nhận thức và trong hoạt động thực tiễn cần chủ động đặt ra các phương án dự phòng sẵn sàng ứng phó với những cái ngẫu nhiên không mong muốn có thể xảy ra. Ví dụ Trong điều kiện phát triển của khoa học kỹ thuật như hiện nay chúng ta đã khá chủ động trong các dự án phát triển nông nghiệp nhưng trước sự .
