HƯƠNG PHỤ (香附) Rhizoma Cyperi Tên khác: Cỏ gấu, cỏ cú củ gấu, củ gấu biển, củ gấu vườn, hải dương phụ. Tên khoa học: Hương phụ vườn (Cyperus rotundus L.) hay Hương phụ biển (Cyperus stoloniferus Retz.), họ Cói (Cyperaceae). Mô tả: Cây: Hương phụ vườn cỏ sống dai, cao 20-30cm. Thân rễ phình lên thành củ, màu nâu thẫm hay nâu đen, có nhiều đốt và có lông; thịt màu nâu nhạt. Lá hẹp, dài, có bẹ. Hoa nhỏ mọc thành tán xoè tỏa ra hình đăng ten ở ngọn thân. Quả ba cạnh, màu xám. . | Cây thuốc vị thuốc Đông y - HƯƠNG PHỤ Cây Cỏ gấu và vị thuốc Hương phụ HƯƠNG PHỤ W Rhizoma Cyperi Tên khác Cỏ gấu cỏ cú củ gấu củ gấu biển củ gấu vườn hải dương phụ. Tên khoa học Hương phụ vườn Cyperus rotundus L. hay Hương phụ biển Cyperus stoloniferus Retz. họ Cói Cyperaceae . Mô tả Cây Hương phụ vườn cỏ sống dai cao 20-30cm. Thân rễ phình lên thành củ màu nâu thẫm hay nâu đen có nhiều đốt và có lông thịt màu nâu nhạt. Lá hẹp dài có bẹ. Hoa nhỏ mọc thành tán xoè tỏa ra hình đăng ten ở ngọn thân. Quả ba cạnh màu xám. Cây Hương phụ biển cỏ lưu niên có thân rễ mảnh có vẩy và phình lên ở gốc thành củ đen đen thân cao 15-30cm có 3 cạnh lá rộng 2-3mm. Cụm hoa có 2-3 lá bắc dài tia ngắn bông chét nâu dài 6-12mm vẩy dài 2-2 6mm không mũi. Quả bế đen hình trái xoan. Dược liệu Thân rễ thường quen gọi là củ hình thoi thể chất chắc dài 1 - 3 cm Hương phụ vườn 1 - 5 cm Hương phụ biển đường kính 0 4 - 1 cm Hương phụ vườn 0 5 - 1 5 cm Hương phụ biển . Mặt ngoài màu xám đen Hương phụ vườn màu nâu hay nâu sẫm Hương phụ biển có nhiều nếp nhăn dọc và đốt ngang mỗi đốt cách nhau 0 1 - 0 6 cm trên mỗi đốt có lông cứng mọc thẳng góc với củ màu xám đen Hương phụ vườn mọc nghiêng theo chiều dọc về phía đầu củ màu nâu hay nâu sẫm Hương phụ vườn và có nhiều vết tích của rễ con. Vết bẻ có sợi bóng nhoáng. Cắt ngang thấy rõ phần vỏ màu xám nhạt trụ giữa màu xám đen Hương phụ vườn phần vỏ màu hồng nhạt trụ giữa màu nâu sẫm Hương phụ biển . Mùi thơm vị hơi đắng ngọt sau đó có vị cay. Bộ phận dùng Thân rễ phơi khô Rhizoma Cyperi Phân bố Cây mọc hoang nhiều nơi ở nước ta và nhiều nước khác. Hương phụ biển cung cấp lượng dược liệu chủ yếu trên thị trường Hương phụ vườn rất ít. Thu hái Thu hoạch vào mùa thu lấy dược liệu về đốt bỏ lông và rễ con rồi phơi khô hoặc luộc hay đồ kỹ rồi phơi khô. Thành phần hoá học Tinh dầu Trong tinh dầu củ gấu có cyperen b-selinen cyperol còn có a-cyperol cyperolen patchoulenon cyperotundon. Củ gấu còn chứa dầu béo chứa glycerol và các acid linoleic linolenic oleic
