VUA TRẦN NHÂN TÔNG VÀ CUỘC CHIẾN TRANH VỆ QUỐC NĂM 1285 8 Trận Như Nguyệt: Trần Quốc Toản hy sinh Rút khỏi Thăng Long vào ngày mồng 6 tháng 5, đại quân Thoát Hoan nhắm hướng sông Như Nguyệt để tiến lên. Tại đây, các sử liệu Trung Quốc thống nhất là đã sảy ra một trận đánh và người chỉ huy trận đánh này đã anh dũng hy sinh. Đó là Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản. An Nam truyện của Nguyên sử 209 tờ 8a10 chép: “Quan quân đến sông Như Nguyệt, thì Nhật Huyên sai Hoài Văn. | VUA TRẦN NHÂN TÔNG VÀ CUỘC CHIẾN TRANH VỆ QUỐC NĂM 1285 8 Trận Như Nguyệt Trần Quốc Toản hy sinh Rút khỏi Thăng Long vào ngày mồng 6 tháng 5 đại quân Thoát Hoan nhắm hướng sông Như Nguyệt để tiến lên. Tại đây các sử liệu Trung Quốc thống nhất là đã sảy ra một trận đánh và người chỉ huy trận đánh này đã anh dũng hy sinh. Đó là Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản. An Nam truyện của Nguyên sử 209 tờ 8a10 chép Quan quân đến sông Như Nguyệt thì Nhật Huyên sai Hoài Văn Hầu đến đánh . Kinh thế đại điển tự lục trong Nguyên văn loại 41 tờ 27b 1-2 viết Đến sông Như Nguyệt Nhật Huyên sai Hoài Văn Hầu đến đuổi thì bị giết . Về phía sử ta không thấy ghi trận sông Như Nguyệt này. Tuy nhiên viết về cuộc hội nghị quân sự Bình Than vào tháng 10 năm Nhâm Ngọ 1282 khi kể tới chuyện Hoài Văn Hầu Trấn Quốc Toản vì tuổi nhỏ không được tham dự hội nghị bèn lấy làm xấu hổ tức giận tay cầm quả cam bóp nát lúc nào không biết. Tới khi lui về huy động gia nô và thân thuộc hơn nghìn người làm binh khí đóng chiến thuyền viết vào cờ sáu chữ Phá giặc mạnh báo ơn vua . Sau đối trận với giặc tự mình xông lên trước quân sĩ giặc trông thấy phải tránh lui không kẻ nào giám đối địch. Đến khi chết vua rất thương tiếc tự mình làm văn tế lại truy phong tước vương . Vậy dù ĐVSKTT không nói đến trận Như Nguyệt nhưng đã nói đến cái chết của Hoài Văn Hầu và việc vua Trần Nhân Tông thương tiếc làm bài văn tế thì rõ ràng ĐVSKTT đã nói tới sự hy sinh anh dũng của Hoài Văn Hầu tại trận Như Nguyệt mà các sử liệu Trung Quốc đã đề cập. Chiến thắng Tây Kết chém đầu Toa Đô Trong khi quân ta đang truy kích đại quân của Thoát Hoan tại sông Như Nguyệt thì vào ngày mồng 7 tháng 5 năm At Dậu 1285 ĐVSKTT 5 tờ 47a ghi tin thám báo nói Toa Đô từ Thanh Hoá kéo quân ra . Ngày 17 Toa Đô cùng Ô Mã Nhi từ ngoài biển lại đánh vào sông Thiên Mạc muốn họp quân ở Kinh Sư để giúp lẫn nhau . Ngày 20 hai vua tiến quân đóng ở bến Đại Mang. Tổng quản nhà Nguyên là Trương Hiển đầu hàng. Ngày hôm ấy đánh bại giặc ở Tây Kết. Quân giặc chết và bị .
