CHƯƠNG VIII: NHỮNG KHÁI NIỆM VÀ PHƯƠNG PHÁP CƠ BẢN NGHIÊN CỨU BỆNH TÔM I. Nguyên nhân và điều kiện phát sinh bệnh ở tôm nuôi Tùy từng tác giả khi đề cập về bệnh có những từ ngữ riêng để diễn tả những vấn đề khác nhau. Định nghĩa bệnh sau đây dựa theo quyển "Quản lý sức khỏe tôm trong ao nuôi" do Viện Nghiên cứu Sức khỏe Thủy động vật (AAHRI) Thái lan, xuất bản năm 1998: "Bất kỳ một sự bất bình thường nào trong cấu tạo và chức năng của cơ thể sinh vật được gọi. | Bênh hoc thuy san CHƯƠNG VIII NHỮNG KHÁI NIỆM VA PHƯƠNG PHÁP CƠ BẢN NGHIÊN CỨU BỆNH TÔM I. Nguyên nhân và điều kiện phát sinh bệnh ở tôm nuôi Tùy từng tác giả khi đề cập về bệnh có những từ ngữ riêng để diễn tả những vấn đề khác nhau. Định nghĩa bệnh sau đây dựa theo quyển Quản lý sức khỏe tôm trong ao nuôi do Viện Nghiên cứu Sức khỏe Thủy động vật AAHRI Thái lan xuất bản năm 1998 Bất kỳ một sự bất bình thường nào trong cấu tạo và chức năng của cơ thể sinh vật được gọi là bệnh. Điều này có nghĩa bệnh không chỉ phát sinh do sự lây nhiễm mầm bệnh mà còn do các vấn đề về môi trường và dinh dưỡng gây ra . Bệnh thường phát sinh do sự kết hợp nhiều yếu tố ngay cả các bệnh truyền nhiễm cũng không đơn thuần là do nhiễm virus hay vi khuẩn. Thực ra sự hiện diện của một mầm bệnh trong mô cơ không có nghĩa mầm bệnh đó là nguyên nhân chính gây ra bệnh. Phần lớn nguyên nhân gây bệnh đầu tiên là do những biến đổi xấu về môi trường gây tổn thương đến cơ thể hoặc làm giảm đi khả năng kháng bệnh của tôm. Trong lúc đó mầm bệnh sẵn có trong môi trường sẽ nhân cơ hội này xâm nhập vào cơ thể tôm. Do vậy cần phải xem xét cả vật chủ mầm bệnh và môi trường để xác định nguyên nhân gây bệnh nhằm có biện pháp phòng ngừa và xử lý thích hợp. 1. Vật chủ Vật chủ là tôm cá hay bất kỳ vật nuôi nào khác có thể hoặc là nhạy cảm hoặc là có tính đề kháng đối với một loại bệnh nào đó. Tính nhạy cảm hay đề kháng của vật chủ thì tùy thuộc vào cơ chế bảo vệ trong cơ thể vật nuôi lứa tuổi hay kích cỡ của vật nuôi sự khác nhau giữa các loài và điều kiện dinh dưỡng của vật nuôi. 2. Tác nhân gây bệnh Tác nhân gây bệnh có thể được phân ra làm ba loại là tác nhân lý học tác nhân hóa học và tác nhân sinh học - Tác nhân lý học có thể sự thay đổi đột ngột về các yếu tố môi trường như nhiệt độ độ mặn hay pH. Tác nhân phóng xạ như tia cực tím từ mặt trời cũng là tác nhân lý học vv. - Tác nhân hóa học chất độc sự ô nhiễm môi trường điều kiện dinh dưỡng không cân bằng thiếu vitamin sử dụng thuốc hay hóa chất quá liều .
