Ông Ích Khiêm (1831-1884[1]) 2 GS. Nguyễn Khắc Thuần: Ông Ích Khiêm là bậc lừng danh văn võ song toàn, công minh chính trị, không kiêng sợ bất cứ một xứng đáng là một trong những biểu tượng của lòng cương trực và của khí phách ngoan cường.[11] Tuy nhiên, nhà văn Phan Khôi lại cho rằng: Ông Ích Khiêm vốn là tay có tài, nhưng có tánh kiêu ngạo, khinh đời, vô lễ, hay làm những sự bướng bỉnh, thì đã đành rồi. Nói đến cái tâm địa và cái khí tiết của ông, thì cũng lại là không. | Ông Ích Khiêm 1831-1884 1Ị 2 GS. Nguyễn Khắc Thuần Ông Ích Khiêm là bậc lừng danh văn võ song toàn công minh chính trị không kiêng sợ bất cứ một xứng đáng là một trong những biểu tượng của lòng cương trực và của khí phách ngoan cường. 11 Tuy nhiên nhà văn Phan Khôi lại cho rằng Ông Ích Khiêm vốn là tay có tài nhưng có tánh kiêu ngạo khinh đời vô lễ hay làm những sự bướng bỉnh thì đã đành rồi. Nói đến cái tâm địa và cái khí tiết của ông thì cũng lại là không ra ông Khiêm từ khi ở Bắc Kỳ về sau lúc vua Dực Tôn Tự Đức băng rồi thì ổng theo phe với ông Tường ông Thuyết mà gây ra những việc loạn trào. Chính mình ông Khiêm đã vâng mạng Tường Thuyết mà giết vua Hiệp Hòa chớ ai Ông Khiêm hồi đầu theo Tường-Thuyết song sau lại bị Tường-Thuyết xiềng mà đày đi điều ấy không lấy gì làm lạ. Bởi vì Tường-Thuyết thấy Khiêm làm được việc thí quân mà không gớm tay sợ để rồi có ngày lại quay mà cắn lại mình cho nên sau khi xong việc vua Hiệp Hòa rồi Tường-Thuyết phải trừ ông giờ lại có câu phong dao nầy tưởng là phê bình đúng lắm Nước Nam có bốn anh hùng Tường gian Viêm láo Khiêm khùng Thuyết nguP2 Mộ phân và con cháu Ông Ích Khiêm mất con trai ông là Ông Ích Thiện đã đưa cha về mai táng ở làng Phong Lệ. Đến năm Bảo Đại thứ 13 1938 thi hài ông được cải táng về Gò Mô Đà Nằng . Ngôi mộ ông được xây theo hình bát giác có chiều dài từ cổng vào là 13 8m chiều rộng 6 1m tường bao xung quanh mộ cao 0 72m. Nấm mộ có chiều dài 4 75m rộng 3 5m cao 0 35m. Phía trước mộ có nhà bia bên trong đặt một tấm bia bằng đá cẩm thạch cao 0 83m rộng 0 54m được trang trí hình rồng phụng và hoa lá. Toạ lạc tại nghĩa trang xã Hòa Thọ huyện Hòa Vang thành phố Đà Nằng cách trung tâm thành phố 10km về phía tây - nam. Bia ghi Hoàng Triều-Hiển tổ Binh bộ tả thị lang tấn phong Kiên Trung Nam linh mộ. Bảo Đại thập tam niên tứ nguyệt kiết nhật. Dịch nghĩa Triều Nguyễn-ông cha chức là Tả thị lang Binh bộ tước là Kiên Trung Nam. Năm Bảo Đại thứ 13 tháng 4 ngày tốt. Lăng mộ Ông Ích Khiêm .
