Tham khảo bài viết 'trần cao vân suốt một đời gian nan vì vận nước', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | TRAN CAO VAN Suốt một đời gian nan vì vận nước Là một người uyên thâm văn học cùng với các danh sĩ Võ Hoành Phạm Liệu Huỳnh Thúc Kháng Trần Cao Vân được người đời phong là tứ hùng của miền Trung nước Việt. Trần Cao Vân sinh năm 1866 ở làng Tư Phú huyện Điện Bàn tỉnh Quảng Nam. Ông còn có tên là Trần Công Thọ khi đi thi hương lấy tên là Trần Cao Đệ. Có thời vào sống ở trong chùa ông lấy pháp danh Như Ý hiệu là Hồng Việt Bạch Sĩ. Là một người thông minh sớm có tài thơ văn. Năm 13 tuổi một hôm thầy học ra câu đối cho học trò tập làm bài thầy giáo ra vế xướng Đèn treogiọisáng bốn phương nhà . Là một học trò nhỏ tuổi nhất lớp nhưng Trần Cao Vân đã nhanh trí đối lại Trăng tỏ khắp soi muôn cụm núi . Vế đối của Trần Cao Vân thể hiện chí hướng của mình. Và câu đối trên đã ứng với cuộc đời của ông sau này. Năm 1882 Trần Cao Vân đi thi thì bị bệnh nặng không dự thi được. Thời kỳ này thực dân Pháp đã chiếm gần hết cả đất nước và đặt ách đô hộ lên nhân dân ta. Trước tình cảnh nguy nan của đất nước năm 1892 Trần Cao Vân giã từ quê hương để tìm đường cứu nước. Ông đã vào Bình Định Phú Yên gặp Võ Trứ cùng nhau lãnh đạo cuộc chống Pháp ở Phú Yên. Cuộc khởi nghĩa do Võ Trứ lãnh đạo thất bại Võ Trứ và Trần Cao Vân đều bị giặc Pháp bắt giam ở nhà tù Phú Yên. Võ Trứ - người thủ lĩnh khôn ngoan và dũng cảm nhận hết trách nhiệm về mình. Nhờ vậy Trần Cao Vân được Pháp thả. Ra khỏi tù năm 1900 Trần Cao Vân nghiên cứu khởi xướng thuyết Trung Thiên Dịch . Một học thuyết nằm giữa Tiên Thiên Dịch của Phục Hy và Hậu Thiên Dịch của Văn Vương thời cổ đại Trung Quốc. Trần Cao Vân còn sáng tác nhiều thơ văn bài thơ Vịnh tam tài nói lên ý chí hoài bão của ông Trời đất sinh ta có ý không Chưa sinh trời đất có ta trong Ta cùng trời đất ba ngôi sánh Trời đất in ta một chữ đồng Đất nứt ta ra trời chuyển động Ta thay trời mở đất mênh mông Trời che đất chở ta thong thả Trời đất ta đây đủ hóa công . Nhiều người hưởng ứng thuyết Trung Thiên Dịch của Trần Cao Vân. Bố chánh Bùi Xuân Nguyên theo sự chỉ đạo của
