Đặc điểm giải phẫu - phôi học: - Tuyến thượng thận là hai tuyến hình tam giác nằm ở cực trên 2 thận, cân nặng trung bình của thượng thận ở trẻ em là 4 gram. Cấu trúc tuyến thượng thận gồm 2 phần: phần vỏ và tuỷ, khác nhau về phôi thai học, sinh hoá học và chức năng. - Về phôi thai học: vỏ thượng thận có nguồn gốc từ trung bì, tuỷ thượng thận có nguồn gốc từ ngoại bì thần kinh. Từ tuần thai thứ 5, các tế bào trung biểu mô di trú đến trung. | ĐẶC ĐIỂM HỆ NỘI TIẾT TRẺ EM Kỳ 2 II. TRỤC HẠ ĐỒI - TUYẾN YÊN - THƯỢNG THẬN 1. Đặc điểm giải phẫu - phôi học - Tuyến thượng thận là hai tuyến hình tam giác nằm ở cực trên 2 thận cân nặng trung bình của thượng thận ở trẻ em là 4 gram. Cấu trúc tuyến thượng thận gồm 2 phần phần vỏ và tuỷ khác nhau về phôi thai học sinh hoá học và chức năng. - Về phôi thai học vỏ thượng thận có nguồn gốc từ trung bì tuỷ thượng thận có nguồn gốc từ ngoại bì thần kinh. Từ tuần thai thứ 5 các tế bào trung biểu mô di trú đến trung mô gần mầm sinh dục và tạo thành vỏ thượng thận thai nhi. Trong suốt thời kỳ bào thai kích thước vỏ thượng thận tương đối lớn gồm chủ yếu là vùng phôi thai. - Trong vòng 3 năm sau sinh vùng phôi thai co lại. Các tế bào của lớp ngoài của vỏ sẽ phát triển thành vỏ thượng thận trưởng thành và có cấu trúc gồm 3 vùng phần ngoài là vùng cầu phần giữa là vùng bó và phần trong cùng là vùng lưới. - Vỏ thượng thận có thể nằm ngoài vị trí bình thường gọi là vỏ thượng thận lạc chỗ. Tổ chức này thường ở lách buồng trứng bìu hay dọc thừng tinh. 2. Phát triển chức năng sinh lý - Tuyến thượng thận có các enzym tham gia vào tổng hợp các hormon steroid. Màng tế bào tuyến có các thụ thể và adenylcyclase tham gia vào quá trình hoạt hoá các enzym tổng hợp hormon vỏ thượng thận từ cholesterol. Vùng cầu tổng hợp aldosteron dưới sự điều hoà của hệ thống renin-angiotensinogen nhờ có enzym P450 aldo. - Vùng bó và vùng lưới sản xuất cortisol androgen và một ít estrogen. - Từ tuần thai 35 vỏ thượng thận tăng sản xuất cortisol để sản xuất surfactan và làm trưởng thành hệ thống enzym của phổi và gan. Cortisol trong bào thai tác dụng tăng tốc độ phát triển một số hệ thống và cơ quan thai nhi và các mô đang biệt hoá. Khi các hormon sinh dục của vỏ thượng thận vào máu sẽ tạo thành testosteron cùng với testosteron của tuyến sinh dục thúc đẩy trung tâm hướng sinh dục ở đồi thị biệt hoá mầm sinh dục thành cơ quan sinh dục nam và điều hoà chức năng sinh dục. - Sự sản xuất hormon steroid của tuyến .
