Tham khảo tài liệu 'y học cổ truyền kinh điển - sách linh khu: thiên 56: ngũ vị', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | THIÊN 56 NGŨ VỊ Hoàng Đế hỏi Ta mong được nghe về vấn đề cốc khí gồm có ngũ vị để nhập ngũ tạng sự phân biệt ấy như thế nào 1 . Bá Cao đáp Vị là biển của ngũ tạng lục phủ thủy cốc đều nhập vào Vị 2 . Ngũ tạng lục phủ đều bẩm thụ khí ở Vị 3 . Ngũ vị đều chạy về nơi thích ứng của mình 4 . Loại cốc nào có vị chuathì trước hết chạy về Can 5 loại cốc nào có vị đắng thì trước hết chạy về Tâm 6 loại cốc nào có vị ngọt chạy về Tỳ 7 loại cốc nào vị cay chạy về Phế 8 loại cốc nào vị mặn chạy về Thận 9 . Khi nào cốc khí biến thành tân dịch đã được vận hành thì khí doanh vệ sẽ được thông 1 cách rộng rãi sau đó phần còn lại biến thành chất cặn bã theo thứ tự từ trên chạy xuống dưới ra ngoài 10 . Hoàng Đế hỏi Khí doanh vệ vận hành như thế nào 11 . Bá Cao đáp Thủy cốc khi bắt đầu vào Vị khí tinh vi trước hết xuất ra từ Vị tức từ Trung tiêu sau đó lên đến lưỡng tiêu Thượng và Hạ tiêu nhằm tưới thắm ngũ tạng nó lại tách rời đi theo 2 con đường đó là đường của doanh doanh vận hành trong mạch và của vệ vệ vận hành ngoài mạch 12 . Phần đại khí tông khí chỉ đoàn tụ lại mà không vận hành thì tích lại ở trong lồng ngực mệnh danh là Khí hải 13 . Khí này xuất ra từ Phế đi dọc theo cuống họng gồm thực quản và khí quản nhờ đó mà khi hô thì khí xuất ra khi hấp thì khí nhập vào 14 . Đại số số đại cương của tinh khí của Thiên Địa thường là xuất ra 3 phần nhập vào có 1 phần vì thế nếu không có cốc khí nhập vào trong nửa ngày thì khí bị suy trọn 1 ngày thì khí bị kém vậy 15 . Hoàng Đế hỏi Ta có thể nghe giải thích về ngũ vị của cốc được không 16 . Bá Cao đáp Thần xin nói tường tận hơn Ngũ cốc gồm canh mễ vịngọt chi ma vị chua đại đậu vị mặn lúa mạch vị đắng hoàng tất vị cay 17 . Ngũ quả trái cây gồm táo vị ngọt lý vị chua lật vị mặn hạnh vị đắng đào vị cay 18 . Ngũ súc vật gồm trâu bò vị ngọt chó vị chua heo vị mặn dê vị đắng gà vị cay 19 . Ngũ thái rau cải gồm rau qùy vị ngọt rau hẹ vị chua rau hoắc lá đậu vị mặn rau kiệu vị đắng hành vị cay 20 . Trong ngũ sắc khi nào sắc vàng nên ăn vị ngọt sắc
