Tế Giao là cuộc lễ tế trời đất, có nguồn gốc từ văn hóa Trung Hoa cổ đại rồi lan truyền sang một số nước trong khu vực. “Giao” là vùng đất bên ngoài kinh thành, người xưa cử hành lễ tế trời ở Nam Giao vào ngày đông chí và tế đất ở Bắc Giao vào ngày hạ chí. (Lý Hồng Phúc (biên tập), Khang Hy tự điển, Hán ngữ đại từ điển xuất bản xã, Thượng Hải, 2005, tr. 1257). Tế Giao được thực hành theo quan niệm và nghi thức Khổng giáo, trong đó, vua được. | Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển số 2 79 . 2010 3 VAN HOA - LỊCH SỬ Y NGHĨA LỄ TỄ GIAO XƯA VA NAY Phan Thuận Thảo Tế Giao là cuộc lễ tế trời đất có nguồn gốc tù van hóa Trung Hoa cổ đại rói lan truyền sang một sổ nườc trong khu vực. Giao la vung đất bễn ngoai kinh thanh người xưa cử hanh lễ tế trời ờ Nam Giao vao ngay đong chí va tế đất ờ Bấc Giao vao ngay ha chí. Ly Hong Phuc biễn tập Khang Hy tự điển Han ngữ đai từ điễn xuat ban xa Thường Hai 2005 tr. 1257 . Tế Giao đùờc thực hanh theo quan niễm va nghi thực Không giao trong đo vua đùờc xễm la thiễn tự đai diễn dan để cung tế trời đất va cau xin đườc ban cho phong điễu vu thuan quoc thai dan an. Ớ Viễt Nam Tế Giao đườc tiếp thu va thưc hanh lan đau tiễn dười thời Ly 1010-1225 . Chỉ riễng thời Tran khong cư hanh lễ Tế Giao cac triễu đai quan chu Viễt Nam con lai đễu coi đay la đai lễ va cử hanh nghi lễ mọt cach trong thễ. Cach thưc Tế Giao thay đoi ít nhiễu thễo tưng triễu đai khi thì phan tế khi thì hờp tế ca trời va đất ờ Nam Giao. Cuoc lễ phan anh mot cach đay đu nhưng quan niễm tư tường cấc gia trị vấn hoa nghễ thuất đặc trưng cua cung đình Viễt Nam trong lịch sử. Từ khi chễ đo quan chu Viễt Nam chấm dưt vao nam 1945 lễ Tễ Giao mất đi ly do đễ ton tai. No khong con đườc to9 chưc mot cach chính thưc va quy mo như trườc. Gấn đay lễ Tễ Giao đa đườc phục dưng dan từng bườc va đườc giời thiễu trong cấc ky Fễstival Huễ 2004 2006 2008. Bai viễt nay đễ cap đễn y nghĩa van hoa xa hoi cua lễ Tễ Giao trong xa hoi ngay xưa va sự biễn đoi cua nhưng y nghĩa ấy trong xa hoi mời ngay nay từ đo nễu lễn mọt vai y kiễn nham phuc vu tot hờn cho viễc phuc hoi va to9 chưc cuoc lễ trong thời đai mời ngay nay. 1. Y nghĩa cua lễ TếGiao trong xã hội quân chu ngay xưa Lễ Tễ Giao co vị thễ quan trong trong xa hoi quan chu co lịch sử phat triễ9n lau dai va sùc lan toa kha rOng ờ vung Đong A do no mang trễn mình nhưng y nghĩa quan trong như sau. Thứ nhất lễ Tễ Giao la nời thễ hiễn ro quan niễm tư tường cua người xưa vễ thễ giời tự nhiễn va
