Tuy chỉ chiếm số lượng khiêm tốn (khoảng 5%) nhưng những di tích thờ cúng tổ nghề và các hoạt động thờ cúng tổ nghề ở quận Hoàn Kiếm lại chính là phần “linh hồn” của đời sống tôn giáo ở khu vực 36 phố phường trong suốt tiến trình lịch sử, đánh dấu sự có mặt của các ngành nghề thủ công truyền thống và những tập tục văn hóa được cộng đồng làm nghề duy trì hoạt động. | Thờ cúng tổ nghề Nghiên cứ u Tôn giáo. Sô ́ 4 - 2016 95 NGUYỄN THỊ THANH* THỜ CÚNG TỔ NGHỀ (Nghiên cứu trường hợp quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) Tóm tắt: Tuy chỉ chiếm số lượng khiêm tốn (khoảng 5%) nhưng những di tích thờ cúng tổ nghề và các hoạt động thờ cúng tổ nghề ở quận Hoàn Kiếm lại chính là phần “linh hồn” của đời sống tôn giáo ở khu vực 36 phố phường trong suốt tiến trình lịch sử, đánh dấu sự có mặt của các ngành nghề thủ công truyền thống và những tập tục văn hóa được cộng đồng làm nghề duy trì hoạt động. Tồn tại đến ngày nay, những cơ sở thờ cúng tổ nghề vẫn đang được cộng đồng làm nghề quan tâm, gìn giữ, duy trì các hoạt động thờ cúng cho dù phần lớn các nghề thủ công trước kia không còn tồn tại. Sự hiện diện của những cơ sở thờ cúng này minh chứng cho sự phát triển của nhiều nghề thủ công trong khu vực 36 phố phường xưa, đồng thời khẳng định sự trường tồn của những giá trị văn hóa tâm linh của người Việt Nam. Từ khóa: Thờ cúng, tổ nghề, Hoàn Kiếm, Hà Nội. 1. Dẫn nhập Theo bản khai thần tích thần sắc của Viện Viễn Đông Bác Cổ năm 1938 và hồ sơ lưu tại Ban Quản lý Di tích Danh thắng Hà Nội thì trước đây, có tới 15 cơ sở thờ cúng tổ các ngành nghề. Đó là: đình Tú Thị (số 2 Yên Thái), đình Vũ Du (số 42 Hàng Da) thờ tổ nghề thêu; đình Kim Ngân (số 42 Hàng Bạc) và đình Trương Thị (số 50 Hàng Bạc) thờ tổ nghề kim hoàn; đình Hà Vĩ (số 11 Hàng Hòm), đình Thuận Mỹ (số 74 Hàng Quạt) thờ tổ nghề sơn vẽ; đình Lò Rèn (số 1 phố Lò Rèn) và một ngôi đình Lò Rèn (số 33 Lò Sũ) thờ tổ nghề rèn sắt; đình Trúc Lâm (số 40 Hàng Hành), đình Hài Tượng (số 16 ngõ Hài Tượng) thờ tổ nghề giày da; đình Hoa Lộc (số 90 Hàng Đào) thờ tổ nghề nhuộm; đình Hàng Quạt (số 4 Hàng Quạt) thờ tổ nghề quạt; đình Hàng Thiếc (số 2 Hàng Nón) thờ tổ nghề thiếc; đình Nhị Khê (số 11 Hàng Hành) thờ tổ nghề tiện; đình Phúc Hậu (số 2 Hàng Bông) thờ tổ nghề tráng gương; đình Đồng Lạc (số 38 Hàng Đào) thờ tổ nghề cổ yếm. * Nghiên cứu sinh khoa Dân
