Trật tự từ trong tiếng Pháp và tiếng Việt

Bài viết trình bày các trường phái ngôn ngữ và vấn đề trật tự từ; cú pháp và trật tự từ; ngữ nghĩa và trật tự từ; ngữ dụng và trật tự từ. bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu. | Trật tự từ trong tiếng Pháp và tiếng Việt T¹p chÝ Khoa häc ®hqghn, ngo¹i ng÷, , Sè 3, 2006 trËt tù tõ trong tiÕng ph¸p vµ tiÕng viÖt Phan ThÞ T×nh(*) 1. C¸c tr­êng ph¸i ng«n ng÷ vµ vÊn Tuy nhiªn, trong thêi kú h­ng thÞnh ®Ò trËt tù tõ(*) cña tr­êng ph¸i cÊu tróc, vÊn ®Ò trËt tù tõ l¹i bÞ c¸c nhµ ng÷ ph¸p cÊu tróc l·ng Tõ thÕ kû XVII vÊn ®Ò trËt tù tõ ®· quªn v× hä chØ quan t©m ®Õn c¸c c¸ch kÕt ®­îc g¾n víi logic vµ lµ chñ ®Ò tranh hîp h×nh thøc. ThÕ nh­ng, ngµy nay, khi luËn cña c¸c nhµ ng÷ ph¸p trong mét ng­êi ta thÊy r»ng viÖc nghiªn cøu ng«n thêi gian dµi. TrËt tù tõ ®· ®­îc nghiªn ng÷ ph¶i g¾n liÒn víi v¨n b¶n th× c¸c vÊn cøu d­íi nhiÒu gãc ®é: ®Ò nh­: ng÷ ph¸p c©u, trËt tù cña c¸c a) Nh­ mét ph­¬ng tiÖn ng÷ ph¸p, thµnh tè trong mÖnh ®Ò vµ c¸c ®¬n vÞ cña nhê nã, ý nghÜa ng÷ ph¸p ®­îc thÓ hiÖn v¨n b¶n l¹i ®­îc chó träng vµ vÊn ®Ò b»ng thø tù s¾p xÕp cña c¸c tõ trong c©u. trËt tù tõ ®­îc nghiªn cøu d­íi c¸c gãc b) Nh­ mét ®Æc tr­ng lo¹i h×nh ng«n ®é: có ph¸p, ng÷ nghÜa vµ ng÷ dông. ng÷ theo ®ã vai trß cña trËt tù tõ cã thÓ Nh­ vËy, trËt tù tõ ®­îc nghiªn cøu cã tÇm quan träng kh¸c nhau tuú thuéc nh­ mét ph­¬ng tiÖn ®a chøc n¨ng, cã tÝnh chÊt cña mçi lo¹i ng«n ng÷ - biÕn nghÜa lµ nã ®­îc xem xÐt c¶ d­íi gãc ®é có ph¸p, c¶ d­íi gãc ®é ng÷ nghÜa vµ ng÷ h×nh hay kh«ng biÕn h×nh (ch¼ng h¹n dông. Trong bµi viÕt nµy chóng t«i sÏ ng«n ng÷ biÕn h×nh cã trËt tù linh ho¹t theo c¸ch tiÕp cËn nµy, theo ®ã c¸c chøc h¬n lµ trong ng«n ng÷ kh«ng biÕn h×nh.) n¨ng kh¸c nhau cña trËt tù tõ ®­îc xem Trong c¸c ng«n ng÷ cïng lo¹i (biÕn h×nh xÐt trªn ba b×nh diÖn: có ph¸p, ng÷ hoÆc kh«ng biÕn h×nh) trËt tù tõ còng cã nghÜa, ng÷ dông trong c©u tiÕng Ph¸p vµ thÓ kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n cïng lµ ng«n tiÕng ViÖt. ng÷ biÕn h×nh nh­ng trong tiÕng Ph¸p 2. Có ph¸p vµ trËt tù tõ qui t¾c trËt tù tõ cã phÇn nghiªm ngÆt h¬n lµ trong tiÕng La Tinh. Tuy nhiªn, Có ph¸p lµ tÊt c¶ c¸c ph­¬ng tiÖn cho trËt tù tõ kh«ng hÒ cã tÝnh phæ qu¸t, .