Đang chuẩn bị liên kết để tải về tài liệu:
Hoàng Thái Hậu ỷ Lan

Ỷ Lan - có thuyết cho rằng tên thật của bà là Lê Thị Yến Loan - là một cô gái hái dâu, chăn tằm ở ngoại thành Thăng Long thời Lý. ỷ Lan ra đời ở làng Thổ Lỗi (làng Sủi sau đổi là Siêu Loại, nay là xã Dương Xá, huyện Gia Lâm - Hà Nội) - năm nào không rõ, sử sách chỉ ghi lờ mờ: bà mất ở kinh thành Thăng Long vào năm 1117 - trên dưới 70 tuổi - thời Lý Nhân Tông. Sách Mộng khê bút đàm của Thẩm Hoạt có chép "Nhật. | Hoàng Thái Hậu ỷ Lan Ỷ Lan - có thuyết cho rằng tên thật của bà là Lê Thị Yến Loan - là một cô gái hái dâu chăn tằm ở ngoại thành Thăng Long thời Lý. ỷ Lan ra đời ở làng Thổ Lỗi làng Sủi sau đổi là Siêu Loại nay là xã Dương Xá huyện Gia Lâm - Hà Nội - năm nào không rõ sử sách chỉ ghi lờ mờ bà mất ở kinh thành Thăng Long vào năm 1117 - trên dưới 70 tuổi - thời Lý Nhân Tông. Sách Mộng khê bút đàm của Thẩm Hoạt có chép Nhật Tôn tức Lý Thánh Tông mất Càn Đức Lý Nhân Tông lên dùng quan là Lý Thượng Cát Lý Thường Kiệt và mẹ là thái phi Lê Thị Yến Loan cùng coi việc nước . Câu chuyện Yến Loan vào cung vua Lý đó là một giai thoại người người đều nghe đều biết. Thuở ấy vào năm Quý Mão 1063 Lý Thánh Tông đã đến bốn mươi tuổi. Vua chưa có con trai để truyền ngôi báu đêm ngày triều thần lo ngại. Vua bèn thân hành đi cầu tự khắp các chùa chiền miếu mạo nhưng không hiệu nghiệm Lý Thánh Tông lo lắng cho triều đình nhà Lý và xã tắc Đại Việt. Một sớm mùa xuân vua về viếng thăm chùa Dâu tổng Dương quang phủ Thuận Thành dân làng mở hội nghênh giá. Thánh Tông hoàng đế cùng hòa vào dân chúng trong hội làng đông vui. Trai gái già trẻ các làng đều ra rước vua. Đoàn xa giá của vua đi đến đâu các làng lân cận nô nức đổ xô về phía ấy. Duy chỉ cô thôn nữ xinh đẹp của làng Sủi vẫn điềm nhiên hái dâu xem việc ngự giá của vua không có quan hệ gì đến mình. Cô gái vẫn miệt mài bên bãi dâu mặc cho đoàn ngự diễu qua. Lý Thánh Tông lấy làm lạ bèn cho đòi người con gái có vẻ kiêu căng đang đứng bên nương dâu kề gốc lan ấy đến trước kiệu rồng để hỏi. Cô gái ung dung nhẹ nhàng tới quỳ tâu Thiếp là con nhà nghèo hèn phải làm lụng đầu tắt mặt tối phụng dưỡng cha mẹ có đâu dám mong đi xem rước và nhìn mặt rồng . Vua thấy cô gái ăn mặc quê mùa nhưng cử chỉ đoan trang dịu dàng lời lời phong nhã đối đáp phân minh lễ nghĩa khác hẳn những người con gái mà vua đã từng gặp. Vua yêu vì sắc trọng vì nết nên cho cô gái theo long giá về kinh đô. Cô gái làng quê được đón về cung vua ấy là Yến Cô Nương xinh đẹp nết na