Đang chuẩn bị liên kết để tải về tài liệu:
Hải dương học đại cương - Phần 2 Các quá trình động lực học - Chương 3

Thủy triều trong đại dương 3.1. Những quy luật vật lý cơ bản hình thành thủy triều 3.1.1. Thủy triều và các lực tạo thủy triều Thủy triều trong biển và đại dương là chuyển động của nước được gây nên bởi các lực tạo triều Mặt Trăng và Mặt Trời. Những chuyển động này biểu hiện trong dao động mực nước và dòng chảy có đặc điểm tuần hoàn. Chuyển động thủy triều quan trắc thấy không chỉ ở lớp vỏ nước của Trái Đất. Còn có cả những biến đạng thủy triều của thể rắn của Trái Đất và. | Chương 3 - THỦY TRIỀU TRONG ĐẠI DƯƠNG 3.1. Những quy luật vật lý cơ bản hình thành thủy triều 3.1.1. Thủy triều và các lực tạo thủy triều Thủy triều trong biển và đại dương là chuyển động của nước được gây nên bởi các lực tạo triều Mặt Trăng và Mặt Trời. Những chuyển động này biểu hiện trong dao động mực nước và dòng chảy có đặc điểm tuần hoàn. Chuyển động thủy triều quan trắc thấy không chỉ ở lớp vỏ nước của Trái Đất. Còn có cả những biến đạng thủy triều của thể rắn của Trái Đất và các dao động triều của áp suất khí quyển. Tuy nhiên chỉ có các chuyển động triều của nước Đại dương Thế giới mới biểu hiện khá rõ. Thí dụ ở các vùng ven bờ dao động mực nước thủy triều bằng 5-6 m không phải là hiếm. Độ lớn tới hạn của thủy triều đạt tới 18 m vịnh Funđy Canađa . Ngoài ra ở lân cận bờ quan trắc được 200 những dòng chảy triền mạnh ở trong các eo vịnh hẹp có thể đạt tới tốc độ 5-10 và thậm chí 12 hải lý một giờ. Xa dần khỏi bờ dao động mực nước và tốc độ dòng triền giảm. Mặc dù vậy thủy triền có ảnh hưởng nhiên tới trạng thái động lực nước ở vùng khơi đại dương. Đó là vì chnyển động triền bao qnát toàn bộ bê dày nước trong khi những dạng chnyển động khác ở biển thường biển hiện rõ nhất ở trên bê mặt và tắt dần với độ sân. Hiện nay đã tích lũy được rất nhiên dữ liệu quan trắc vê thủy triều ở vùng ven bờ các lục địa. Khó mà nói được việc thu thập những dữ liệu đó bắt đầu từ khi nào. Lần đầu tiên người ta nhắc tới thủy triều ở biển Hồng Hải là vào thê kỷ 5 trước CN Gherođôt năm 484-428 trước CN . Cũng khoảng thời đó người ta đã nhận ra sự liên hệ giữa các dao động tuần hoàn của mực nước và chuyển động của Mặt Trăng Piteas năm 325 trước CN . Người ta cũng đã nêu ra những giả thiết vê sự liên hệ của các dao động tuần hoàn mực nước với Mặt Trời. Tuy nhiên nguyên nhân mà Mặt Trăng và Mặt Trời có khả năng tạo ra hiện tượng thủy triều trên Trái Đất thì chưa hiểu được cho tới khi Niutơn phát biểu định luật vạn vật hấp dẫn vào năm 1687 và chứng minh rằng hiện tượng thủy triều là hệ .