Đang chuẩn bị liên kết để tải về tài liệu:
Cấu trúc và các qúa trình hình thành đại dương ( Nhà xuất bản đại học quốc gia hà nội ) - Chương 7

Bối cảnh TOàN Cầu Trong chương này, chúng ta sẽ cố gắng khái quát toàn bộ các qúa trình tự nhiên đang diễn ra trong bối cảnh toàn cầu. Trong đó, sự tiến hóa của các đại dương không thể tách rời với khối nước biển trong lòng chúng. Những biến đổi về hình dáng, kích thước và vị trí của các đại dương cùng với những thay đổi về khí hậu đều có ảnh hưởng chi phối đến thành phần và hoàn lưu của nước biển. Cuối cùng, chính nước biển lại đóng vai trò quyết định tới sự. | CHƯƠNG 7 BỐI CẢNH TOÀN CẦU Trong ch ơng này chúng ta sẽ co gắng khái quát toàn bộ các qúa trình tự nhiên đang diễn ra trong bối cảnh toàn cầu. Trong đó sự tiến hóa của các đại d ơng không thể tách rời vối khối n ốc biển trong lòng chúng. Những biến đổi về hình dáng kích th ốc và vị trí của các đại d ơng cùng vối những thay đổi về khí hậu đều có ảnh h ỏng chi phối đến thành phần và hoàn l u của n ốc biển. Cuối cùng chính n ốc biển lại đóng vai trò quyết định tối sự phân bố của các hoạt động sinh học và qúa trình thành tạo trầm tích trên đáy đại d ơng. Sơ đo trên hình 6.1 chỉ là sự phân bố tạm thời của các loại trầm tích hiện đại trên đáy đại d ơng ngày nay. Tuy nhiên theo thời gian chắc chắn sẽ có những biến đổi xảy ra trong mô hình trầm tích này nh là một quy luật tất yếu. 7.1. CHU TRÌNH TOÀN CAU Hình 7.1 Sơ ổ chu trình toàn cầu với các mối liên kết giữa vỏ Trái ât manti thủy quyển và khí quyển. Sơ ồ này cho thây chu trình của các nguyên tố hóa bao giờ cũng xuyên qua ại dương Kể từ khi lốp vỏ thủy quyển của trái đấ t hình thành sự tuần hoàn của các nguyên tố hóa học đều tuân theo một chu trình bao gom có lục địa biển và khí quyển hìmh 7.1 . Nh đã biết manti là nguon cung cấ p vật chấ t chính cho qúa trình thành tạo lốp vỏ cứng của trái đấ t nh ng theo sơ đO chu trình trên hình 7.1 manti còn là nguon cung cấ p trực tiếp các chấ t khí và hơi cho khí quyển và đại d ơng. Thông qua các hoạt động núi lửa các hợp phần bay hơi nguyên sinh hơi n ốc CO2 HCl SO2 và nhiều khí khác đã đ ợc giải thoát ra khỏi manti. Các chất khí có thể quay vòng trỏ lại manti nếu chúng bị mắc kẹt trong các lốp đất đá và trầm tích hoặc kết hợp vối các thành phần hóa học trong lốp vỏ đại d ơng bị cuốn xuống d ối manti tại các đối hút chìm. Chu trình hóa học quay vòng từ lục địa tối đại d ơng xuống đáy đại d ơng đi vào trong trầm tích rồi quay trỏ lại lục địa có thể đ ợc tóm tắt thành bốn giai đoạn. Trong mỗi giai đoạn đều có thể xảy ra những qúa trình trao đổi hóa học trực tiếp hoặc gián tiếp vối