1. TÌM HIỂU ĐỀ:
Đề bài yêu cầu kể chuyện một chuyến về thăm quê, có vẻ giống với đề bài tường thuật một chuyến thăm quê, nhưng khác ở điểm sau: bài tường thuật nặng về các thông tin khách quan, còn kể chuyện nặng về thuật những chi tiết, sự việc có ý nghĩa đối với em, mà không cần thuật lại đầy đủ bản thân sự việc.
2. SUY NGHĨ ĐỂ TÌM Ý, CHỌN Ý:
Có những chuyến đi thăm đem lại những tình cảm mới lạ, những bất ngờ đối với em, buộc em phải chú ý, suy nghĩ. Chẳng hạn, em quê ở nông thôn nhưng lớn lên ở thành phố, bất ngờ cha mẹ cho em về quê. Bao nhiêu điều mới lạ xảy ra với em. Em về thăm lại mồ mả ông cố bà cố, tức người sinh ra ông bà của em, thăm nơi ngày xưa bố mẹ sống, vui chơi; nhìn những vườn cây, đồng ruộng, người làng và bà con đón em vừa quen vừa lạ. Các chú mời em ở lại... Cuộc đi ấy mở ra cho em một thế giới nhiều ấn tượng.
3. DÀN BÀI SƠ LƯỢC:
a) Mở bài: Giới thiệu cuộc đi thăm quê đáng ghi nhớ của em.
b) Thân bài: Lòng vui sướng, náo nức của em trước khi về quê.
- Những quan sát của em trên đường về và quang cảnh làng quê.
- Tình cảm bố mẹ em với làng quê.
- Tình cảm họ hàng ở quê đối với em.
- Ra về lòng xúc động.
c) Kết bài: Em hiểu và nhớ làng quê.
4. DÀN BÀI CHI TIẾT:
a) Mở bài: Giới thiệu cuộc đi thăm:
- Em quê ở nông thôn, mà sinh sống ở thành phố.
- Bố mẹ em hẹn nhiều lần cho em về quê.
- Hôm nay được về.
b) Thân bài: Lòng vui sướng được về quê:
+ Quê là một cái gì trừu tượng, ai cũng nói đến quê mà em chưa hình dung được.
+ Nhà em thỉnh thoảng đón khách ở quê, nhận quà ở quê. Em mong được về.
- Những quan sát của em trên đường và quang cảnh làng quê:
+ Quan sát trên đường: đi xe lửa, đi xe lam, đi đò, rồi đi bộ.
+ Quang cảnh làng quê: cánh đồng, cổng làng, rặng tre, những ngôi nhà có vườn bao bọc, sân, máy bơm nước.
- Tình cảm bố mẹ em đối với làng quê; gặp chú thím ở quê, tặng quà. Trẻ con hàng xóm đến, cho kẹo. Chú thím cảm động đem hoa quả mời, đưa đi thăm mộ. Bữa cơm ở quê.
- Chú thím và bà con hỏi thăm em. Những món quà quê.
- Cuộc chia tay quyến luyến ở cổng làng.
c) Kết bài: Em hiểu thế nào là quê.
Lòng yêu mến làng quê.
5. GỢI Ý LÀM BÀI:
Em quê ở nông thôn nhưng lại sinh ra và lớn lên ở thành phố. Mười mấy tuổi đầu, mà chưa một lần về quê, nhiều lần chúng em đòi về quê, bố mẹ em đều bảo chờ dịp, vì đường xa lắm. Rồi một ngày ở quê làm giỗ Tổ, thế là cả nhà em đi về.
Nói đên làng quề, lòng em rất háo hức. Người ta hát quê hương là chùm khế ngọt, quê hương là con đò nhỏ. Còn em, em hình dung quê hương là những bà con thỉnh thoảng ghé thăm cho em nào nếp, nào lạc.
Nhà em ở cách quê rất xa. Thoạt đầu cả nhà đi xe lửa, sau một đêm ngủ trên tàu thì đi xe lam, qua đò và cuối cùng đi bộ. Mẹ em bảo, về nhà chú chỉ còn khoảng một cây số thôi, đi bộ mà xem cho biết. Xung quanh làng, đồng lúa trải rộng tít tắp. Nhìn về làng, rặng tre xanh um bao bọc tất cả. Qua cánh đồng đến những mương nước, máy bơm xả nước rào rào. Vượt qua cổng làng là những ngôi nhà ngói, có cổng và vườn bao bọc. Có những người quen đứng ở cổng cất tiếng chào bố mẹ em.
Quá giữa làng là đến nhà chú em. Bà con nhiều nơi đã về, tay bắt mặt mừng, hỏi thăm rối rít. Chú thím hỏi bố mẹ em: “Cháu Lâm đã lớn bằng ngần này hả? Cái Lan nữa, sắp thành cô gái rồi”. Bố em hỏi chuyện cúng giỗ đã chuẩn bị đến đâu, còn mẹ em đem các thứ đã chuẩn bị đưa vào cho thím. Mẹ em cũng đem quà cho các em con chú thím. Lũ trẻ con hàng xóm cũng đến. Mẹ em đem kẹo phân phát cho chúng.
Sáng hôm sau, bố đưa chúng em đi thăm mộ các cụ, thắp hương, rồi về thăm nhà thờ họ. Chúng em ra xem sông, xem cây cổ thụ, trưa trở về thì cả họ đang cúng ở nhà thờ. Chúng em cũng vào lạy. Trưa hôm ấy, trong bữa cỗ đông đúc, mọi người nói chuyện vui vẻ, ồn ào. Buổi chiều em và lũ trẻ mới quen rủ nhau đi chơi như những người đã quen từ lâu.
Tối hôm ấy chúng em ăn cơm và nhìn ngắm nhà chú em. Bố em bảo: “Đây là nhà ông cố để lại cho ông, ông để lại cho bố và chú. Bố con mình ra thành phố để chú ở lại”. Nhà tuy lợp ngói, nhưng đã cũ, đồ đạc cũng cũ. Chỉ có cái tủ ly và ti vi là còn mới. Chú hỏi thăm em học tập thế nào, hẹn đem mấy em con chú ra thành phố chơi. Cuối cùng, chú thím lại đem quà quê, nếp và lạc, gói mỗi thứ một ít cho mẹ em cầm về. Mẹ em từ chối thế nào cũng không được.
Chúng em lên đường từ sáng sớm cho kịp tàu. Chú thím cũng ra tiễn bố mẹ em một đoạn xa, tận cổng làng.
Thế là em hiểu được làng quê. Đó là nơi mồ mả tổ tiên nhiều đời, là nơi thờ cúng dòng họ, nơi những người cùng dòng máu dù xa xôi đều nhận ra nhau và có tình thân với nhau. Em thích rặng tre râm mát, thích lũ trẻ con dễ gần, thích không khí vắng lặng. Em mong làng quê giàu có hơn, đời sống khấm khá hơn và cầu chúc đời sống gia đình chú em ngày càng thịnh vượng hơn nữa.
