Bài viết phân tích một số kiện quan trọng trong cuộc đời, nêu bật những đóng góp của Phạm Quỳnh cho nền văn hóa Việt Nam, qua đó cung cấp một số tư liệu để nhìn nhận một cách khách quan, đầy đủ, toàn diện hơn về nhân vật lịch sử vốn gây nhiều tranh luận. | Phạm Quỳnh và những đóng góp cho văn hóa Việt Nam Ph¹m Quúnh vµ nh÷ng ®ãng gãp cho v¨n ho¸ ViÖt Nam Lª c«ng Sù(*) Cã mét sè nh©n vËt lÞch sö ng−êi ®−¬ng thêi kh«ng thÓ nhËn diÖn ®óng, mµ cÇn cã mét ®é lïi thêi gian, nghÜa lµ ph¶i chê ®Õn sù ph¸n xÐt c«ng t©m cña c¸c thÕ hÖ sau. Ph¹m Quúnh lµ mét trong nh÷ng ng−êi cã sè phËn nh− vËy. Bµi viÕt ph©n tÝch mét sè sù kiÖn quan träng trong cuéc ®êi, nªu bËt nh÷ng ®ãng gãp cña Ph¹m Quúnh cho nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam, qua ®ã cung cÊp mét sè t− liÖu ®Ó chóng ta nh×n nhËn mét c¸ch kh¸ch quan, ®Çy ®ñ, toµn diÖn h¬n vÒ nh©n vËt lÞch sö vèn g©y nhiÒu tranh luËn víi nhiÒu c¸ch ®¸nh gi¸ tr¸i chiÒu nhau trong h¬n nöa thÕ kû qua. I. Ph¹m Quúnh víi nh÷ng b−íc th¨ng trÇm cña v¨n ho¸ Ph¸p, vµ n¨m 1908 Ph¹m lÞch sö ViÖt Nam nöa ®Çu thÕ kû XX Quúnh tèt nghiÖp víi danh hiÖu thñ Ph¹m Quúnh sinh ngµy 17/12/1892 khoa. Sau ®ã, ®−îc nhËn vµo lµm thñ t¹i phè Hµng Trèng, Hµ Néi, quª gèc ë th− vµ th«ng ng«n ë(*)Häc viÖn ViÔn lµng Hoa §−êng(*), x· L−¬ng Ngäc, phñ §«ng B¸c cæ (Ðcole Franςaise d’Extrªme B×nh Giang, tØnh H¶i D−¬ng - mét lµng Orient), t¹i ®©y chµng thanh niªn ham cã truyÒn thèng hiÕu häc, khoa b¶ng. häc cã ®iÒu kiÖn ®äc nhiÒu s¸ch vµ häc Ph¹m Quúnh cã mét tuæi th¬ bÊt h¹nh thªm ch÷ H¸n. víi th©n phËn c«i cót, cuéc sèng ®Çy Tõ n¨m 1913, Ph¹m Quúnh b¾t ®Çu kham khæ, th©n h×nh yÕu ít, sµi ®Ñn sù nghiÖp v¨n ch−¬ng b»ng c¸c bµi dÞch (xem thªm: 11). Ph¹m Quúnh theo häc thuËt v¨n häc vµ triÕt häc ®¨ng trªn tr−êng TiÓu häc Ph¸p - ViÖt ë phè Hµng §«ng D−¬ng t¹p chÝ do NguyÔn V¨n §µo, sau ®−îc nhËn vµo tr−êng Th«ng VÜnh lµm chñ bót. N¨m 1917, «ng ®øng Ng«n (Ðcole des InterprÌtes)(**). T¹i ®©y ra thµnh lËp vµ kiªm chñ bót tê Nam cËu bÐ Quúnh cã c¬ héi tiÕp nhËn nÒn Phong t¹p chÝ víi c¸c bót danh Hoa §−êng, Hång Nh©n. GS. TrÇn Thanh (*) Cã tµi liÖu nãi lµ lµng Th−îng Hång. §¹m cho r»ng “chñ ®Ých cña t¹p chÝ nµy (**) Tr−êng B−ëi - theo c¸ch gäi th«ng dông cña lµ phôc vô cho chÝnh s¸ch cña thùc
