Đang chuẩn bị liên kết để tải về tài liệu:
Lịch sử khẩn hoang Việt Nam 8

Theo Vial, lúc trước ở 3 tỉnh miền Tây có từ 4 đến 5000 lính đàng cựu, nay chỉ cần tuyển chọn 900 người là đủ dùng vào việc trị an (bớt tốn công quỹ để nuôi lính). Nên tuyển chọn lính mã tà trong gia đình dân có bộ (khá giả), được bảo đảm hơn là lựa trong đám lưu dân. Vial xuống tàu ngày 31/8/1867 (từ Mỹ Tho) với 25 lính mã tà từ Gò Công gởi qua tăng cường cho Trà Vinh, trước đó có 50 lính mã tà đã đến Trà Vinh rồi. . | Lịch sử khẩn hoang Việt Nam 8 Theo Vial lúc trước ở 3 tỉnh miền Tây có từ 4 đến 5000 lính đàng cựu nay chỉ cần tuyển chọn 900 người là đủ dùng vào việc trị an bớt tốn công quỹ để nuôi lính . Nên tuyển chọn lính mã tà trong gia đình dân có bộ khá giả được bảo đảm hơn là lựa trong đám lưu dân. Vial xuống tàu ngày 31 8 1867 từ Mỹ Tho với 25 lính mã tà từ Gò Công gởi qua tăng cường cho Trà Vinh trước đó có 50 lính mã tà đã đến Trà Vinh rồi. Tới Bến Tre Vial còn thấy di tích của dinh phủ Hoằng Trị thời đàng cựu đã bị bắn sập từ 1862 quan tham biện làm việc trong căn nhà lá tiếp tay với tham biện là hai quan huyện một là cựu cai tổng ở Gò Vấp một là tay phú hộ ở Gò Công. Tham biện Bến Tre lúc bấy giờ là Champeaux. Theo ý kiến Champeaux thì dân Bến Tre sẵn sàng đóng thuế bằng tiền. Champeaux thắc mắc về sự hiện diện của một số quan lại cựu trào đang cư ngụ dưỡng già tại Bến Tre xem như là những phần tử có hại cho an ninh chắc ám chỉ những người ở Ba Tri như ông Đồ Chiểu Tàu đến vàm rạch Cầu Ngang. Cách chỗ tàu đậu chừng 4000 thước quân sĩ đang giao chiến với loạn quân lát sau Pháp tái chiếm Cầu Ngang. Đêm đến Vial ngủ tại Cầu Ngang được biết rằng tất cả dân làng đều theo bọn phiến loạn. Từ ngày 28 8 tại làng Tân Lập dân nổi loạn giết một thư kỳ và 3 lính mã tà. Một tốp Cao Miên chừng 200 người tới xin quy thuận và điềm chỉ bọn cầm đầu phản loạn gồm chừng 54 tên nhưng bọn này đã trốn mất. Đến Vĩnh Long bấy giờ dân đang còn lo sợ chợ Vĩnh Long có đường sá lót bằng gạch vụn. Chợ Sa Đéc rộng rãi và náo nhiệt. Viên tham biện Sa Đéc mách cho Vial biết huyện Phong Phú Ô Môn Cần Thơ ở quá xa cần lập tại đó một hạt tham biện. Phong Phú là vùng giàu có nhưng chưa kiểm soát được. Vial đi từ Sa Đéc qua Rạch Giá theo rạch Lấp Vò ở chặng đầu thấy dân đông sung túc. Ra Hậu giang đến Đông Xuyên tức là Long Xuyên ngày nay thấy cù lao trên sông có nhiều rẫy mía khá tốt. Vial tiếp tục hành trình qua Rạch Giá theo kinh Núi Sập Thoại Hà kinh nhiều cỏ tàu khó chạy vì chân vịt tàu thường bị .