Đang chuẩn bị liên kết để tải về tài liệu:
Dấu ấn vùng đất Nghệ An – Hà Tĩnh trên bình diện quốc gia Đại Việt nửa cuối thế kỉ XVIII

Trên cơ sở những nguồn sử liệu thành văn cuối thế kỉ XVIII, đầu thế kỉ XIX và một số công trình của các tác giả thời kì hiện đại, bài viết này nhằm chứng minh một luận điểm chưa thực sự phổ biến: đất và người Nghệ An – Hà Tĩnh có sự trỗi dậy một cách mạnh mẽ, nổi bật trong bối cảnh sân khấu chính trị và văn đàn Đại Việt cuối thế kỉ XVIII. | HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI 10.18173 2354-1067.2021-0012 Social Sciences 2021 Volume 66 Issue 1 pp. 98-106 This paper is available online at http stdb.hnue.edu.vn DẤU ẤN VÙNG ĐẤT NGHỆ AN HÀ TĨNH TRÊN BÌNH DIỆN QUỐC GIA ĐẠI VIỆT NỬA CUỐI THẾ KỈ XVIII Lê Hiến Chương Khoa Lịch sử Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Trong tiến trình lịch sử Việt Nam thời kì trung đại vùng đất Nghệ An Hà Tĩnh thường được coi là then khóa của nước nhà nhưng cũng là nơi đất xấu dân nghèo lắm thiên tai địch họa. So với khu vực phía Bắc quá trình phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội ở xứ Nghệ thường đi sau một bước và ít nhiều có sự khác biệt. Đến nửa cuối thế kỉ XVIII trong bối cảnh mới đầy rẫy những biến cố và đổi thay đất và người Nghệ An Hà Tĩnh từng bước xác lập một vị trí mới với nhiều dấu ấn lớn trên bình diện quốc gia đặc biệt là trên chính trường và lĩnh vực khoa bảng văn học. Sự trỗi dậy của xứ Nghệ trong giai đoạn này cho thấy những thay đổi lớn về sự phát triển cũng như tương quan lực lượng vùng miền ở Việt Nam vào cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX. Từ khóa thế kỉ XVIII Nghệ An Hà Tĩnh Nguyễn Hữu Chỉnh Nguyễn Thiếp. 1. Mở đầu Trong nhiều thế kỉ qua nhiều triều đại xứ Nghệ gồm Nghệ An và Hà Tĩnh ngày nay nằm ở miền biên viễn xa xôi của cương vực Đại Việt truyền thống rồi lãnh thổ Đàng Ngoài cũ. Từ thế kỉ X đến thế kỉ XVII cục diện chính trị nước nhà hầu như được quyết định bởi các lực lượng ở đồng bằng sông Hồng và Thanh Hóa hai khu vực đông dân bậc nhất và cũng là hai trung tâm quyền lực truyền thống nổi bật nhất. Vùng đất Nghệ An Hà Tĩnh có vai trò to lớn trong các cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông thế kỉ XIII và khởi nghĩa Lam Sơn đầu thế kỉ XV nhưng cho đến thế kỉ XVII nơi đây vẫn chỉ được coi là đất căn bản chính quyền vua Lê chúa Trịnh ở Đàng Ngoài là vựa lính hơn là một trung tâm quyền lực thực sự. Thư tịch ghi chép về Nghệ An Hà Tĩnh từ khoảng thế kỉ XVII trở về trước cũng không nhiều. Phải đến đầu thế kỉ XIX diện mạo về đất và người xứ Nghệ mới hiện rõ hơn qua những