Khu hệ Dơi ở Việt Nam hiện biết có khoảng 120 loài (Kruskop, 2013), trong đó có 03 loài Dơi ngựa thuộc giống Pteropus bao gồm Dơi ngựa lớn (P. vampyrus), Dơi ngựa ly-lei (P. lylei) và Dơi ngựa bé (P. hypomelanus) là những loài Dơi có kích thước lớn nhất ở Việt Nam. Nghiên cứu nhằm tìm hiểu sự thay đổi về tập tính của chúng do ảnh hưởng sự có mặt của khách du lịch tại KBT Dơi nghệ Cần Giờ. | ĐA DẠNG SINH HỌC VÀ CÁC CHẤT CÓ HOẠT TÍNH SINH HỌC DOI ẢNH HƯỞNG CỦA KHÁCH DU LỊCH ĐẾN TẬP TÍNH CỦA DƠI NGỰA Ở KHU DỰ TRỮ SINH QUYỂN CẦN GIỜ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Lê Tấn Quy Trần Văn Bằng Viện Sinh thái học miền Nam Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam Email ĐẶT VẤN ĐỀ Khu hệ Dơi ở Việt Nam hiện biết có khoảng 120 loài Kruskop 2013 trong đó có 03 loài Dơi ngựa thuộc giống Pteropus bao gồm Dơi ngựa lớn P. vampyrus Dơi ngựa ly-lei P. lylei và Dơi ngựa bé P. hypomelanus là những loài Dơi có kích thước lớn nhất ở Việt Nam Vũ Đình Thống 2004 Nguyễn Trường Sơn amp Vũ Đình Thống 2006 Nguyễn Trường Sơn và cs. 2009 Kruskop 2013 . Các loài Dơi ngựa là đối tượng bị săn bắt chủ yếu trong các loài Dơi ở Việt Nam để làm thực phẩm cho cộng đồng địa phương và điều này dẫn đến tình trạng bảo tồn của các loài đang ngày càng nguy cấp Nguyễn Trường Sơn và cs. 2009 . Bên cạnh mối đe dọa từ hoạt động săn bắt mất sinh cảnh sống và nơi trú ngụ của các quần thể Dơi ngựa ở Việt Nam cũng là nguyên nhân làm suy giảm quần thể của loài Vũ Đình Thống 2004 Nguyễn Trường Sơn và cs. 2009 . Các loài Dơi ngựa thường trú ngụ thành những đàn có kích thước lớn trên cây Nguyễn Trường Sơn amp Vũ Đình Thống 2006 Kruskop 2013 nên đây đồng thời cũng là đối tượng thu hút sự quan tâm của nhiều người. Các hoạt động du lịch liên quan đến Dơi được đánh giá có hiệu quả cao trong việc bảo tồn các loài Dơi trên thế giới Pennisi và cs. 2004 nhưng sự hiện diện của du khách cũng có ảnh hưởng nhất định đến tập tính các loài Dơi Mann và cs. 2002 Cardiff và cs. 2012 . Khu vực trú ngụ của các loài Dơi ngựa ở Việt Nam không mang tính liên tục mà rải rác ở nhiều địa điểm và phần lớn tập trung ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long Nguyễn Trường Sơn và cs. 2009 . Tại Thành phố Hồ Chí Minh sự phân bố của 03 loài Dơi ngựa chưa được ghi nhận trong các báo cáo trước đây về khu hệ Dơi của Việt Nam Vũ Đình Thống 2004 Nguyễn Trường Sơn amp Vũ Đình Thống 2006 Nguyễn Trường Sơn và cs. .