Phân vùng văn hóa ở Việt Nam: Phần 2 trình bày những đặc trưng vùng trong một số hiện tượng văn hóa như: Về vùng "thể loại" văn hóa; Sự phân bố địa lý và mối quan hệ giữa các loại hình nhà ở của các tộc người; Loại hình bữa ăn truyền thống và sự phân bố của nó trong các tộc người; Các sắc thái địa phương và tộc người của trang phục; Loại quan tài thân cây khoét rỗng và không gian phân bố của nó; Thuyền bè truyền thống Việt Nam; Sử thi, hiện tượng tiêu biểu của vùng văn hóa Tây Nguyên; Thống nhất - đa dạng văn hóa và sự phát triển xã hội Việt Nam. | PHẦN THỨ BA ðặc trưng vùng trong một số hiện tượng văn hóa 382 Ngô ðức Thịnh Chương 14 Về vùng quot thể loại quot văn hoá Ở các chương trên chúng tôi ñề cập tới các vùng văn hoá mang tính chất tổng thể tạm gọi là vùng văn hoá tổng thể còn trong chương này chúng tôi ñi sâu hơn phân tích tính chất vùng của các hiện tượng văn hoá riêng lẻ chẳng hạn như truyền thuyết sử thi diễn xướng âm nhạc phong tục nghi lễ kiến trúc Èm thực. gọi là vùng thể loại văn hoá. Còng cần nói thêm rằng không phải tất cả các hiện tượng văn hoá ñều chứa ñựng nhân tố phân biệt không gian ñịa lý như nhau mà tuỳ theo từng loại hình văn hoá tính vùng thể hiện nhiều Ýt khác nhau. Trước khi ñi vào phân tích các hiện tượng văn hoá cụ thể chúng tôi thấy cần thiết phải ñưa ra mét quan niệm lý thuyết của mình về vùng thể loại văn hoá. Vùng thể loại văn hoá là một không gian ñịa lý nhất ñịnh mà ở ñó từng thể loại văn hoá truyền thuyết sử thi dân ca sân khấu âm nhạc Èm thực kiến trúc. biểu hiện tính tương ñồng thống nhất của mình thông qua nội dung kết cấu các sắc thái biểu hiện phương thức lưu truyền. ðể tạo nên các hiện tượng và thể loại văn hoá mang quot tính vùng quot chúng ta phải xem xét ñến các nhân tố môi trường mối quan hệ nguồn gốc và lịch sử của chủ nhân ñến các nhân tố giao lưu văn hoá giữa các tộc người. Phần trên chúng tôi nói tới khái niệm quot hiện tượng văn hoá quot và quot thể loại văn hoá quot . Với cái gọi là hiện tượng văn hoá thì chắc không cần bàn cãi gì thêm có chăng chỉ là khái niệm quot thể loại văn hoá quot vậy thể loại văn hoá là gì . Trước nhất chúng tôi mượn khái niệm thể loại từ thể loại văn học dân gian như truyện cổ truyền thuyết sử thi ca dao dân ca. Do vậy khi bàn về tính vùng của các thể loại văn học dân gian này thì không có vấn ñề gì phải bàn cãi. Tuy nhiên khi sử dụng khái niệm thể loại cho các hiện tượng văn hoá khác ngoài văn học dân gian như kiến trúc nhà cửa Èm thực âm nhạc sân khấu. thì nên hiểu nó như là những hiện tượng văn hoá mà thôi. ðặc trưng vùng trong
