Trên thế giới, giống Channa có 33 loài, trong ñó nhóm cá Chành dục ghi nhận có 2 loài là Channa orientalis Bloch & Schneider, 1831 và Channa gachua (Hamilton, 1822). Ở Việt Nam, nhóm cá Chành dục ñược xác ñịnh là có 3 loài: cá chành dục - C. orientalis Bloch & Schneider phân bố ở Nam Bộ, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên; cá chòi - C. gachua (Hamilton) phân bố ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Bài viết này mô tả loài mới cho khoa học: Cá trẳng - C. longistomata sp. n. và xây dựng khóa ñịnh loại cho 3 loài cá Chành dục ở Việt Nam. | Loài cá mới cho khoa học thuộc nhóm cá Chành dục, giống Channa, (Channidae, Perciformes) ở Việt Nam TẠP CHÍ SINH HỌC, 2012, 34(2): 158-165 LOÀI CÁ MỚI CHO KHOA HỌC THUỘC NHÓM CÁ CHÀNH DỤC, GIỐNG CHANNA, (CHANNIDAE, PERCIFORMES) Ở VIỆT NAM Nguyễn Văn Hảo, Nguyễn Thị Hạnh Tiên, Nguyễn Thị Diệu Phương* Viện nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản 1, (*)ndpria1@ TÓM TẮT: Trên thế giới, giống Channa có 33 loài, trong ñó nhóm cá Chành dục ghi nhận có 2 loài là Channa orientalis Bloch & Schneider, 1831 và Channa gachua (Hamilton, 1822). Ở Việt Nam, nhóm cá Chành dục ñược xác ñịnh là có 3 loài: cá chành dục - C. orientalis Bloch & Schneider phân bố ở Nam Bộ, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên; cá chòi - C. gachua (Hamilton) phân bố ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Bài viết này mô tả loài mới cho khoa học: Cá trẳng - C. longistomata sp. n. và xây dựng khóa ñịnh loại cho 3 loài cá Chành dục ở Việt Nam. Từ khóa: Perciformes, Channidae, giống Channa, loài cá mới, cá trẳng, Việt Nam. MỞ ĐẦU là Synonym của loài sau; có tác giả lại cho rằng Nhóm cá Chành dục thuộc giống Channa ở nước ta có cả hai loài trên. Do ñặc ñiểm phân (Channidae, Perciformes) có ñặc ñiểm chung là: loại và vùng phân bố của nhóm cá Chành dục Vây lưng, vây hậu môn và vây ñuôi có viền của tác giả không rõ ràng nên khó sử dụng. Gần ngoài màu ñỏ hồng hoặc vàng (khi cá chết biến ñây các mẫu vật của nhóm cá Chành dục ñã thu thành màu trắng). Giống Channa trên thế giới ñược trong cả nước và ñã xác ñịnh có ñủ 2 loài ñã biết tới 33 loài, còn nhóm cá Chành dục ghi trên với ñặc ñiểm phân loài và vùng phân bố rõ nhận có 2 loài là cá chành dục - C. orientalis ràng; ngoài ra ñã thu thêm ñược một loài mới: Bloch & Schneider, 1801 và cá chòi - C. gachua Cá trẳng - C. longistomata sp. n (Hamilton, 1822). Việc ñịnh loại hai loài cá này Nội dung bài viết nêu ñặc trưng của nhóm ở nước ta chưa ñược thống nhất. Nhiều tác giả cá Chành dục, chuẩn loại và mô tả loài mới, .