Những thập niên đầu của thế kỉ XX, quá trình giao lưu, tiếp biến văn hóa Đông - Tây diễn ra mạnh mẽ ở Việt Nam mà tiêu biểu là vùng đất Nam Bộ. Bài viết này tập trung nghiên cứu những đặc tính văn hóa Nam Bộ trong quá trình tiếp biến văn hóa ở đạo Cao Đài. | TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐẠI HỌC HUẾ HNKH 2019 ĐẶC TÍNH VĂN HÓA NAM BỘ TRONG QUÁ TRÌNH TIẾP BIẾN VĂN HÓA Ở ĐẠO CAO ĐÀI DƯƠNG VĂN HẬU Khoa Lịch sử Trường Đại học Sư phạm Đại học Huế Email hauchsduong@ Tóm tắt Những thập niên đầu của thế kỉ XX quá trình giao lưu tiếp biến văn hóa Đông - Tây diễn ra mạnh mẽ ở Việt Nam mà tiêu biểu là vùng đất Nam Bộ. Nhiều giá trị văn hóa vật chất và tinh thần mới đã được xuất hiện mà một minh chứng cụ thể là sự ra đời của đạo Cao Đài1. Việc xuất hiện của đạo Cao Đài không chỉ phản ánh quá trình tiếp biến văn hóa mạnh mẽ mà còn thể hiện sự tác động đậm nét của văn hóa truyền thống đối với quá trình hình thành các giá trị văn hóa mới. Bài viết này tập trung nghiên cứu những đặc tính văn hóa Nam Bộ trong quá trình tiếp biến văn hóa ở đạo Cao Đài. Từ khóa Đặc tính văn hóa Nam Bộ tiếp biến văn hóa Cao Đài. 1. DẪN NHẬP Ra đời ở Việt Nam từ nửa đầu thế kỉ XX đến nay đạo Cao Đài đã ảnh hưởng nhất định đến đời sống sinh hoạt tôn giáo của cộng đồng cư dân Việt ở trong và ngoài nước2. Là một tôn giáo bản địa song Cao Đài được xây dựng trên nền tảng dung hợp giữa nhiều yếu tố của các tôn giáo khác trên thế giới. Quá trình này được được hiểu như là sự tiếp biến văn hóa mạnh mẽ trong đạo Cao Đài. Tuy vậy quá trình tiếp biến ấy không phải diễn ra một cách trùng hợp ngẫu nhiên mà có sự chi phối từ văn hóa truyền thống bản địa. Văn hóa truyền thống ấy như một hằng số vô hình chi phối tác động và đôi khi là điều khiển quá trình tiếp biến. Trong số các giá trị truyền thống đó thì giá trị đặc tính văn hóa Nam Bộ nổi lên như là một nhân tố quan trọng hơn hết. 2. NỘI DUNG . Cơ sở hình thành đặc tính văn hóa Nam Bộ Nam Bộ Việt Nam nằm ở ngã tư đường của các nền văn minh là nơi gặp gỡ tiếp xúc giữa các nền văn hóa Bắc-Nam Đông-Tây. Chính nhờ vị trí địa lí tự nhiên thuận lợi ngay từ đầu Nam Bộ Việt Nam đã giao lưu với Đông Nam Á rồi sau đó là Nam Á Đông Á và phương Tây. Đây cũng là vùng đất của nhiều thành phần tộc người chủ yếu là người Việt .
