Nguyễn Công Hoan là cây bút truyện ngắn bậc thầy của giai đoạn văn học 1930 – 1945 ở nước ta. Một trong các yếu tố góp phần làm nên đặc sắc bút pháp tự sự của ông là việc khai thác triệt để tác dụng của tình huống truyện, đặt nhân vật trong không gian khác nhau để nhân vật tự bộc lộ phẩm chất của mình một cách chân thực nhất. Nhà văn rất thành công trong việc sáng tạo ra kiểu không gian đô thị, tiêu biểu là không gian rạp hát - sân khấu, không gian trong các gia đình tư sản, không gian đầu đường xó chợ; không gian đường phố, | 18 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI KHÔNG GIAN ĐÔ THỊ VÀ CẢM QUAN HIỆN THỰC TRONG TRUYỆN NGẮN TRÀO PHÚNG CỦA NGUYỄN CÔNG HOAN Nguyễn Thị Thanh Tâm Trường Cao đẳng Hải Dương Tóm tắt Nguyễn Công Hoan là cây bút truyện ngắn bậc thầy của giai đoạn văn học 1930 1945 ở nước ta. Một trong các yếu tố góp phần làm nên đặc sắc bút pháp tự sự của ông là việc khai thác triệt để tác dụng của tình huống truyện đặt nhân vật trong không gian khác nhau để nhân vật tự bộc lộ phẩm chất của mình một cách chân thực nhất. Nhà văn rất thành công trong việc sáng tạo ra kiểu không gian đô thị tiêu biểu là không gian rạp hát - sân khấu không gian trong các gia đình tư sản không gian đầu đường xó chợ không gian đường phố Các mảng không gian mới mẻ này chất chứa mâu thuẫn xung đột góp phần bộc lộ tính cách chiều hướng con đường đời của nhân vật. Từ đó người đọc tri nhận được quan niệm nghệ thuật về cuộc sống và con người của một nhà văn lớn. Từ khóa Không gian đô thị truyện ngắn nhân vật Nguyễn Công Hoan. Nhận bài ngày gửi phản biện chỉnh sửa duyệt đăng ngày Liên hệ tác giả Nguyễn Thị Thanh Tâm Email thanhtamkxh@ 1. MỞ ĐẦU Trong văn học không gian và thời gian là hình thức tồn tại của thế giới nghệ thuật. Không gian nghệ thuật là sản phẩm sáng tạo của nghệ sĩ nhằm biểu hiện con người và thể hiện quan niệm nhân sinh. Đồng thời không gian là môi trường bộc lộ nhân vật bởi lẽ nhân vật tồn tại với quá trình phải được đặt trong một không - thời gian nhất định. Mỗi mảng không gian cho phép nghệ sĩ bộc lộ một phương diện nào đó thuộc về con người. Từ đó không gian chính là yếu tố quan trọng trong việc hình thành thế giới nghệ thuật góp phần thể hiện thế giới tư tưởng của nhà văn trước hiện thực bởi vậy nó mang đậm tính chủ quan. Không gian cùng với thời gian nghệ thuật là những yếu tố thi pháp hữu hiệu để cấu trúc tác phẩm. Ở mảng truyện trào phúng vốn là sở trường của Nguyễn Công Hoan việc ông sáng tạo kiểu không gian đô thị giúp chúng ta nhận diện một trong những khía .
