Sự hấp thụ sóng âm trong bán dẫn thấp chiều dưới tác dụng của trường laser cao tần đang được quan tâm nghiên cứu. Bài viết này đề cập đến việc sử dụng phương trình động lượng tử cho phonon để thành lập biểu thức của hệ số hấp thụ trong bán dẫn dây lượng tử với thế giam giữ bất kỳ. | SỰ HẤP THỤ SÓNG ÂM DO TƯƠNG TÁC ELECTRON-PHONON TRONG BÁN DẪN DÂY LƯỢNG TỬ LÊ THỊ MỸ HẠNH TRƯƠNG THỊ VŨ NỮ - TRẦN THỊ VÂN NHI Lớp Khoa Vật lý 1 GIỚI THIỆU Sự hấp thụ sóng âm trong bán dẫn thấp chiều dưới tác dụng của trường laser cao tần đang được quan tâm nghiên cứu 1 2 3 4 . Các hiệu ứng này xảy ra do tương tác của electron và phonon. Vì tương tác electron-phonon trong dây lượng tử bán dẫn xảy ra khác biệt so với trong bán dẫn khối và trong các bán dẫn thấp chiều khác nên hiệu ứng này mang các đặc tính mới. Vấn đề này đã được nghiên cứu trong bán dẫn khối và bán dẫn hai chiều giếng lượng tử siêu mạng nhưng đối với dây lượng tử thì còn rất ít. Bên cạnh đó lý thuyết gia tăng sóng âm do hấp thụ bức xạ laser là một đề tài được nghiên cứu rộng rãi do nó cho nhiều thông tin về phổ năng lượng và cơ chế tán xạ của điện tử. Trước đây vấn đề đã được giải quyết cho bán dẫn khối trong trường hợp hấp thụ một photon và hấp thụ nhiều photon đối với hệ điện tử suy biến và không suy biến. Bài toán này cũng đã được giải quyết cho hố lượng tử có xét thêm ảnh hưởng của từ trường. Đây là vấn đề mà một số đề tài nghiên cứu khoa học luận văn cao học khoá luận tốt nghiệp gần đây quan tâm nghiên cứu 6 7 8 . Bài báo này đề cập đến việc sử dụng phương trình động lượng tử cho phonon để thành lập biểu thức của hệ số hấp thụ trong bán dẫn dây lượng tử với thế giam giữ bất kỳ. 2 PHƯƠNG TRÌNH ĐỘNG LƯỢNG TỬ CHO PHONON TRONG DÂY LƯỢNG TỬ Hamiltonian của hệ điện tử-phonon trong dây lượng tử bất kì khi có mặt của trường ngoài có dạng X e X H t εny nz k A t a a ωb b q c n n y z k ny n z k q ny nz k q X Cny nz n0y n0z q a a b q b 1 ny nz k q n0y n0z k q ny nz n0y n0z k q trong đó a và a lần lượt là toán tử sinh và hủy electron ở trạng thái ny nz k ny nz k ny nz k b và b lần lượt là toán tử sinh và hủy phonon với vectơ sóng q ω là tần số phonon chưa q q Kỷ yếu Hội nghị Khoa học Sinh viên năm học 2013-2014 Trường Đại học Sư phạm Huế tháng 12 2013 tr 52-58 SỰ HẤP THỤ SÓNG ÂM DO TƯƠNG TÁC .
