Bài viết "Đánh giá tốc độ xói mòn, suy thoái đất và hiệu quả các giải pháp bảo tồn đất trong vùng Lâm Đồng" đề cập đến một số kết quả nghiên cứu về hiện trạng xói mòn đất bề mặt trong một giai đoạn ngắn vài tháng, cũng như trong một giai đoạn dài vài chục năm đối với các phương thức canh tác và bảo vệ đất chủ yếu trong vùng Lâm Đồng. Qua đó, có thể định hướng cho việc lựa chọn mô hình canh tác hiệu quả trong bảo vệ đất, giảm thiểu xói mòn đang được người dân chấp nhận để tuyên truyền và nhân rộng. | ĐÁNH GIÁ TỐC ĐỘ XÓI MÒN SUY THOÁI ĐẤT VÀ HIỆU QUẢ CÁC GIẢI PHÁP BẢO TỒN ĐẤT TRONG VÙNG LÂM ĐỒNG Phan Sơn Hải 1 Nguyễn Minh Đạo1 Nguyễn Thị Hương Lan1 Phan Quang Trung1 Lê Xuân Thắng1 Trình Công Tư2 TÓM TẮT Tình trạng xói mòn và suy thoái đất được đánh giá tại 90 vị trí trong một lưu vực rộng 270 km2 và tại 28 vị trí rải rác trong tỉnh Lâm Đồng. Tốc độ xói mòn thay đổi trong một dải rộng và phụ thuộc vào độ dốc lượng mưa cây trồng biện pháp canh tác và bảo vệ đất. Đất rừng có tốc độ xói mòn trong khoảng 0 5 - 14 0 tấn ha năm đất trồng cây lâu năm có tốc độ xói mòn trong khoảng 5 - 39 tấn ha năm còn đất trồng cây hàng năm có tốc độ xói mòn trong khoảng 6 - 42 tấn ha năm. Trên cùng một độ dốc thì đất trồng điều có tốc độ xói mòn cao nhất sau đến đất trồng dâu và cuối cùng là đất trồng chè hoặc cà phê. Xói mòn đã dẫn đến một lượng đáng kể các chất dinh dưỡng như OM N P và K bị rửa trôi hàng năm. Nhìn chung lượng dinh dưỡng đất bị mất tỷ lệ với tốc độ xói mòn. Chất hữu cơ bị rửa trôi lên đến kg ha năm đối với cây ngắn ngày kg ha năm đối với cây công nghiệp. Do xói mòn hàng năm lưu vực bị mất khoảng tấn đất tính trung bình trong 50 năm tương ứng với tốc độ khoảng 7 8 tấn ha năm. Lượng đất bị xói mòn rửa trôi bồi tụ lại tại hệ thống dòng chảy của lưu vực tại các hồ thủy lợi thủy điện trong vùng. Kết quả đánh giá cho thấy khoảng 52 lượng đất xói mòn bị giữ lại tại hồ thủy điện Hàm Thuận gây bồi lấp khoảng m3 hàng năm. Trong vùng có khá nhiều mô hình canh tác có tác dụng bảo vệ đất chống xói mòn được thực hiện bởi các hộ dân với hiệu suất trong khoảng 30 - 45 so với đối chứng. Mặc dù hiệu suất bảo vệ đất của các mô hình này không tối ưu như các mô hình thí nghiệm của các cơ sở nghiên cứu chuyên ngành nhưng chúng đang được người dân chấp nhận. Việc nhân rộng chúng ra trong vùng là hoàn toàn khả thi. Đây là cách tiếp cận phù hợp với văn hóa canh tác hiện nay của người dân trong vùng. Từ khóa xói mòn suy thoái bảo tồn. 1. Mở đầu Xói mòn đất và tác
