Do tác động của biến đổi khí hậu cùng với các quá trình tự nhiên khác, tình trạng cát xâm lấn đã làm thu hẹp diện tích đất sản xuất nông nghiệp ở vùng ven biển miền Trung, trong đó khu vực đồng bằng huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị là rất điển hình. Bằng việc ứng dụng GIS và viễn thám, bài báo đã xác định biến động ranh giới vùng cát và biến động đất sản xuất nông nghiệp do cát xâm lấn giai đoạn 2010 - 2020 ở đồng bằng huyện Hải Lăng. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 21 Số 2 2022 NGHIÊN CỨU BIẾN ĐỘNG ĐẤT SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP DO CÁT XÂM LẤN GIAI ĐOẠN 2010 - 2020 Ở VÙNG ĐỒNG BẰNG HUYỆN HẢI LĂNG TỈNH QUẢNG TRỊ Trương Đình Trọng Khoa Địa lý - Địa chất Trường Đại học Khoa học Đại học Huế Email tdtrong@ Ngày nhận bài 16 6 2022 ngày hoàn thành phản biện 20 6 2022 ngày duyệt đăng 4 8 2022 TÓM TẮT Do tác động của biến đổi khí hậu cùng với các quá trình tự nhiên khác tình trạng cát xâm lấn đã làm thu hẹp diện tích đất sản xuất nông nghiệp ở vùng ven biển miền Trung trong đó khu vực đồng bằng huyện Hải Lăng tỉnh Quảng Trị là rất điển hình. Bằng việc ứng dụng GIS và viễn thám bài báo đã xác định biến động ranh giới vùng cát và biến động đất sản xuất nông nghiệp do cát xâm lấn giai đoạn 2010 - 2020 ở đồng bằng huyện Hải Lăng. Kết quả nghiên cứu cho thấy diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị cát xâm lấn trong giai đoạn 10 năm là 103 1 ha và có xu hướng tăng lên. Vì vậy cần phải có những giải pháp hữu hiệu nhằm hạn chế tình trạng cát bay để bảo vệ các vùng đất canh tác góp phần ổn định cuộc sống cho người dân. Từ khóa đất sản xuất nông nghiệp cát xâm lấn đồng bằng huyện Hải Lăng. 1. MỞ ĐẦU Hải Lăng là huyện có vùng cát lớn nhất của tỉnh Quảng Trị bao gồm vùng cát ven biển và vùng cát nội đồng với diện tích trên ha chiếm khoảng 22 5 tổng diện tích toàn huyện và đang có khả năng xâm lấn vùng đồng bằng phù sa. Trong số các dạng cát xâm lấn thì cát bay là quá trình chủ yếu nhất. Quá trình cát bay xảy ra khi gió Đông Nam hoạt động mạnh và gió Tây Nam khô nóng xuất hiện làm giảm độ ẩm đất lực liên kết giữa các hạt cát yếu 6 . Khi đó chỉ cần một lực tác động vừa phải của gió cũng sẽ làm cho các hạt cát tách ra khỏi bề mặt đất di chuyển tạo thành những đồi cát đụn cát và che phủ các vùng đất sản xuất nông nghiệp 5 . Cát bay xâm lấn đồng ruộng sẽ làm thay đổi tính chất lý hoá của lớp đất mặt làm giảm khả năng giữ ẩm và độ phì của đất làm cho đất mất dần khả năng canh
