Bài Lý luận nhận thức duy vật biện chứng bao gồm một số nội dung cơ bản: Thực tiễn, nhận thức và vai trò của thực tiễn với nhận thức, con đường biện chứng của sự nhận thức chân lý. Bài học bao gồm những nội dung cơ bản trong cuốn giáo trình Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin, tuy vậy bài học sẽ có nhiều ví dụ mới, làm cho người đọc có cảm giác không nhàm chán với bộ môn này. | Lý luận nhận thức duy vật biện chứng Hoàng Thanh Xuân 1. Thực tiễn, nhận thức và vai trò của thực tiễn với nhận thức a) Thực tiễn và các hình thức tồn tại cơ bản của nó Thực tiễn là toàn bộ hoạt động vật chất có mục đích, mang tính lịch sử - xã hội của con người nhằm cải biến tự nhiên và xã hội. Hoạt động thực tiễn là con người sử dụng những công cụ lao động tác động vào những đối tượng vật chất nhất định, làm biến đổi chúng theo mục đích của con người. Đây là một hoạt động đặc trưng, bản chất của con người và nó được thực hiện một cách khách quan, không ngừng phát triển từ thế hệ này sang thế hệ khác. Thực tiễn tồn tại với 3 hình thức cơ bản: Hoạt động sản xuất vật chất Con người sử dụng các công cụ lao động tác động vào thế giới tự nhiên để tạo ra nhiều của cải vật chất đáp ứng nhu cầu tồn tại và phát triển của mình. Hoạt động chính trị - xã hội Đây là hoạt động của các cộng đồng người, các tổ chức khác nhau trong xã hội nhằm cải biến những quan hệ chính trị - xã hội để thúc đẩy xã hội phát triển. Thực nghiệm khoa học Đây là hoạt động được tiến hành trong những điều kiện do con người tạo ra, gần giống, giống hoặc lặp lại những trạng thái của tự nhiên và xã hội nhằm xác định những quy luật biến đổi, phát triển của đối tượng nghiên cứu. Mỗi hình thức hoạt động cơ bản của thực tiễn có một chức năng quan trọng khác nhau, không thể thay thế cho nhau, song chúng có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau. Trong mối quan hệ đó, sản xuất vật chất là loại hoạt động có vai trò quan trọng nhất, đóng vai trò quyết định đối với các hoạt động thực tiễn khác. b) Nhận thức và các cấp độ nhận thức Nhận thức là một quá trình phản ánh tích cực, tự giác và sáng tạo thế giới khách quan vào bộ óc con người trên cơ sở thực tiễn, nhằm sáng tạo ra những tri thức về thế giới khách quan. Các nguyên tắc cơ bản của nhận thức: Một là, thừa nhận thế giới vật chất tồn tại khách quan, độc lập với ý thức của con người. Hai là, thừa nhận con người có khả năng nhận thức được thế giới . | Lý luận nhận thức duy vật biện chứng Hoàng Thanh Xuân 1. Thực tiễn, nhận thức và vai trò của thực tiễn với nhận thức a) Thực tiễn và các hình thức tồn tại cơ bản của nó Thực tiễn là toàn bộ hoạt động vật chất có mục đích, mang tính lịch sử - xã hội của con người nhằm cải biến tự nhiên và xã hội. Hoạt động thực tiễn là con người sử dụng những công cụ lao động tác động vào những đối tượng vật chất nhất định, làm biến đổi chúng theo mục đích của con người. Đây là một hoạt động đặc trưng, bản chất của con người và nó được thực hiện một cách khách quan, không ngừng phát triển từ thế hệ này sang thế hệ khác. Thực tiễn tồn tại với 3 hình thức cơ bản: Hoạt động sản xuất vật chất Con người sử dụng các công cụ lao động tác động vào thế giới tự nhiên để tạo ra nhiều của cải vật chất đáp ứng nhu cầu tồn tại và phát triển của mình. Hoạt động chính trị - xã hội Đây là hoạt động của các cộng đồng người, các tổ chức khác nhau trong xã hội nhằm cải biến những quan hệ chính trị - xã hội để thúc đẩy xã
